امور اجتماعی را در روزهای پسابرجامی چطور بگذرانیم؟
یکی از عرصه‌هایی که در حوزه سیاست‌گذاری‌های کلان کشور به نسبت سایر حوزه‌ها از قبیل اقتصادی، عمرانی، پزشکی، سیاسی و… همیشه مورد غفلت قرار گرفته؛ «امور اجتماعی» است. این در حالی است که شرایط اجتماعی کشور از زوایای مختلف خوب نیست و به عبارت بهتر نگران‌کننده است. تاملی بر آمار‌های مختلف حوزه اجتماعی از قبیل افزایش زنان سرپرست خانوار، آمار بالای پرونده‌های قضائی، آمار قابل‌توجه تعداد ورودی‌ها به زندان، افزایش طلاق وکاهش ازدواج دائم (باوجود وجود حدود ۱۱میلیون افراد در سن ازدواج)، روند نگران‌کننده ابتلا به ویروس HIV ، افزایش گرایش به مصرف مواد مخدر صنعتی و شیمیایی، رشد قابل‌توجه زنان مبتلا به سوء‌مصرف موادمخدر، آسیب‌های اجتماعی ناشی از فضای مجازی، کاهش شاخص‌های سرمایه اجتماعی و مسئولیت اجتماعی، آمار بالای تصادفات و پیامد‌های اجتماعی ناشی از تصادفات رانندگی، کاهش اعتماد اجتماعی (افزایش چک‌های بلامحل خود گویای بخشی از این موضوع است)، تاثیر‌پذیری خانواده‌ها از افزایش جرایم و دعاوی خانوادگی از قبیل الزام به تمکین، عسروحرج، ترک انفاق، طلاق، کاهش زمان گفت‌وگو‌های خانوادگی، ضعف اخلاق اجتماعی، افزایش خشونت‌های اجتماعی و… خود گویای این نکته است که امروز بیش از هر زمانی باید نگران شرایط اجتماعی کشور باشیم. لذا انتظار می‌رود در این مرحله از تاریخ کشور عزیزمان که از آن به عنوان «پسابرجام» یاد می‌شود و در سال جدید، اشتباهی که در گذشته انجام دادیم و غرق در مسائل اقتصادی شدیم (در دوران سازندگی و حتی بعد از آن) و از امور اجتماعی غفلت کردیم را تکرار نکنیم. شاید بتوان گفت بخشی از مشکلات امروز کشور ناشی از همان غفلت قبلی است که در حق حوزه اجتماعی انجام دادیم. باتوجه به شواهدی که وجود دارد این نگرانی برای من به عنوان کارشناس اجتماعی هست که باز هم امور اجتماعی قربانی بی‌توجهی یا کم‌توجهی خواهد شد. یکی از دلایل آن هم این است که در حوزه سیاست‌گذاری کلان اجتماعی کشور، نخبگان وخبرگان اجتماعی حضور نداشته و جایی هم برای طرح مسائل خود ندارند. باید قبول کرد که با تفکر مهندسی، اقتصادی و پزشکی و عمرانی نمی‌توان برای حوزه اجتماعی سیاست‌گذاری کرد. موضوعی که دراین مقطع همچون گذشته نمایان است و دیگرانی که دانش کافی برای سیاست‌گذاری در حوزه اجتماعی ندارند، سکاندار این حوزه هستند. سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی در حوزه اجتماعی نیازمند دانش اجتماعی و سیاست‌گذاری است و در این صورت است که می‌توان ادعا کرد در پسابرجام مدیریت هوشمندی در حوزه اجتماعی اعمال می‌شود. موضوعی که با حضور حلقه‌هایی از افراد صرفا اقتصادی در چرخه سیاست‌گذاری‌های کلان کشور و دارای نگاه تک‌بعدی به توسعه و کم‌توجه به حوزه اجتماعی تحقق آن دور از انتظار است. فراموش نشود که غفلت گذشتگان از امور اجتماعی، شرایط امروز ما را دامن زده است و غفلت امروز ما هم (که دیگر نمی‌توان نام آن را غفلت گذاشت) شرایط بداجتماعی را در دوره نه چندان دور رقم خواهد زد که دیگر قابل گذشت نخواهد بود چراکه این غفلت، امنیت اجتماعی ما را نشانه خواهد گرفت. موضوعی که فقدان یا کاهش آن هزینه‌های جبران‌ناپذیری را بر کشور تحمیل خواهد کرد. با این امید که سیاست‌گذاران کلان کشور در این مقطع زمانی از اشتباهات قبلی درس بگیرند و در پسابرجام، اموراجتماعی را از حاشیه به متن سیاست‌گذاری‌های کشور بیاورند. در این صورت است که می‌توانیم شاهد جامعه‌ای با نشاط، پویا، دارای سرمایه اجتماعی بالا و برخوردار از سلامت اجتماعی و امنیت اجتماعی بالا باشیم.
سید حسن موسوی چلک
رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران
منبع: روزنامه آرمان