پیمودن مسیر همبستگی اجتماعی

کمتر کسی است که این روزها اخبار مربوط به مذاکرات هسته ای ایران با کشورهای ١+۵ را پیگیری نکند چرا که بسیاری از شوون زندگی ما با این توافق گره خورده است. بسیاری از مردم آثار منفی تحریم ها را در زندگی خود احساس کردند. باید اعتراف کنم که به عنوان یک شهروند احساس خوبی به بعد از توافق دارم. به عنوان مسوول یک تشکل غیردولتی مددکاری اجتماعی ایران نیز همین احساس را دارم. بدون شک اقشار کم درآمد و محروم و در معرض آسیب و آسیب دیده اجتماعی بیشترین تاثیر منفی را از تحریم ها پذیرفتند و برخی از آثار آن نیز در بلندمدت خود را نشان می دهد. تاملی بر وضعیت اجتماعی کشور، خود گویای همین نکته است که تحریم در بدتر شدن این شرایط بی تاثیر نبود، گرچه تنها عامل نبوده و نخواهد بود.
در این میان، امیدی در جامعه به وجود آمده که با توافق، بخشی از مشکلات اقتصادی و سیاسی جامعه حل خواهد شد و حتی در بهار امسال دیدیم که تفاهم اولیه تا چه حد توانست روی برخی شاخص های اقتصادی و حتی برخی رفتارهای سطح جامعه اثر گذار باشد. لذا حذف تحریم ها موجب خواهد شد که چشم انداز آینده کشور در حوزه های مختلف بهتر از امروز باشد. البته اگر بتوانیم این شرایط را به درستی مدیریت کنیم و از یک طرف تقابل سیاسی داخلی بین جناح های مختلف مانع از بهره برداری مناسب از این شرایط نشود و از طرف دیگر کشورهای مقابل به تعهدات خود پایبند باشند و موضوعات دیگری را مبنای درگیری و تقابل با ایران قرار ندهند. پایان یافتن این انتظار طولانی مدت آثار مثبتی بر جامعه خواهد گذاشت از جمله آنها می توان به افزایش نشاط و شادابی اجتماعی، امید به آینده بهتر، برخورداری از امنیت در ابعاد مختلف روانی، اجتماعی، اقتصادی، اعتماد اجتماعی بیشتر به مدیریت کشور، سازندگی بهتر از قبل و پویایی اجتماعی اشاره کرد. اما نباید این توقع را داشته باشیم که در کوتاه مدت همه شاخص های اجتماعی و رفاهی به یکباره سیر صعودی پیدا کنند: سرمایه اجتماعی، نشاط اجتماعی، اعتماد اجتماعی و دیگر مولفه های اجتماعی از جنس مولفه های اقتصادی و حتی سیاسی نیستند که با ساده ترین نشانه ها، تغییر کنند. در حوزه مسائل اجتماعی نیاز به زمان بیشتری داریم تا شاهد بهبود وضعیت باشیم. اما به این نکته ایمان دارم که توافق می تواند موتور محرکه ای برای بهبود زندگی اجتماعی باشد. واقعیت این است که بسیاری از شاخص های اجتماعی در وضعیت فعلی، ربطی به تحریم ندارند. آنچه ما را در موقعیت بحرانی جنگ تحمیلی پیروز میدان کرد، چیزی جز سرمایه اجتماعی نبود، بنابراین در روزهای آتی، تمرکزمان را روی موضوع سرمایه اجتماعی بگذاریم تا بتوانیم این مولفه مهم اجتماعی را قوت داده و جامعه را به سطح بهتری ارتقا دهیم. در این صورت است که می توانیم ادعا کنیم که همبستگی اجتماعی در جامعه افزایش پیدا خواهد کرد.

حسن موسوی چلک

رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران

روزنامه اعتماد