آسیب ها و توانمندیهای دختران در جامعه باید شناسایی شوند

بتول امین جعفری در گفت و گو با ایسنا، با گرامیداشت چهارم تیرماه، ولادت حضرت معصومه(س) و روز دختر، اظهار کرد: دختران در آینده مادران این سرزمین هستند و وجود آنها برای ادامه حیات جامعه ضروری است، به طوری که می توانند با تربیت نسلی صالح باعث سربلندی کشور شوند. پس چه بهتر است برای دختران شرایطی فراهم کنیم تا بتوانند همیشه با نشاط و اعتماد به نفس باشند.

وی وجود دختران در جامعه را موهبتی برشمرد که باید قدر آنها را دانست و افزود: وضعیت دختران در جامعه امروز ما، فرصت های پیش روی دختران و اتخاذ تصمیماتی برای اصلاح و بهبود وضعیت آنها، نیاز به سیاست گذاری کلان و ملی دارد.

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر با اشاره به اینکه دختران در چرخه زیست خودشان مسائل مختلفی تجربه می کنند که یکی از این مسائل مهم، بلوغ و رسیدن به سن نوجوانی و دنیای عجیب و پردغدغه ای است که خواهند داشت، گفت: در این زمان باید برای هویت یابی جنسی و  پیدا کردن شخصیت زنانه و توانمندی جسمی برای تشکیل خانواده و مادر شدن در آینده آماده شوند. بنابراین باید برنامه های مختلفی برای توانمندسازی آنها از سوی خانواده ها، آموزش و پرورش، جامعه و نیز نهادهای تصمیم گیرنده در کشور پیش بینی شود.

ضرورت شناسایی و بالفعل کردن توانمندی های دختران در جامعه

امین جعفری برنامه ریزی برای دختران را نیازمند شناسایی توانمندی های آنها دانست و تاکید کرد: باید در جهت توسعه و بالفعل کردن توانمندی های دختران تمام تلاش خود را به کار گیریم.

وی با بیان اینکه دختران ممکن است یکسری مسائل و آسیب هایی در سن بحرانی و پرمخاطره نوجوانی در جامعه ای که پر از آسیب است داشته باشند، گفت: این آسیب ها باید شناسایی و سبب شناسی شود و براساس آسیب ها و علل آن، راهکارها و برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت در جامعه اتخاذ شود.

رییس انجمن مددکاری استان اصفهان در ادامه با بیان اینکه اگر بخواهیم تعریفی از آسیب داشته باشیم، آسیب چیزی است که برای فرد ضرر و زیان داشته باشد و تعادل زندگی او را به مخاطره بیندازد، افزود: برای دختران آسیب های جسمی، جنسی، اقتصادی، روحی، روانی و عاطفی و آسیب های اجتماعی وجود دارد.

وی ادامه داد: آسیب های جسمی که به جسم آنها آسیب می زند و براساس مواردی که به اورژانس اجتماعی گزارش می شود شامل کبودی، لگد، سیاهی و کوفتگی بدن است که از طرف والدین، خانواده، افرادی که از آنها نگهداری می کنند و یا سایر افراد جامعه این آسیب ها را می بینند.

وی کودک همسری و یا کودکان کار را از عوامل زمینه ساز آسیب های جسمی و جنسی برشمرد، آن هم در سنی است که دختر نیاز به توجه، حمایت و احسان خانواده دارد و ادامه داد: آسیب های اقتصادی مثل تامین نشدن نیازهای دختران، کار کردن با دستمزد حداقلی و یا در حاشیه کارها قرار گرفتن و به نوعی مورد بیگاری قرار گرفتن است.

امین جعفری آسیب های روحی و روانی را شامل مواردی همچون عدم توجه، عدم حمایت عاطفی، مقایسه، سرنش و تهدید برشمرد و گفت: انزوا، طرد، عدم راهیابی به مجالس و مجامع را نیز می توان از نمونه آسیب های اجتماعی محسوب کرد.

وی با بیان اینکه با بررسی انواع آسیب هایی که برای دختران وجود دارد متوجه می شویم که عامل اصلی این آسیب ها در درجه اول فرهنگی است، توضیح داد: بسیاری از کمبودها و مشکلات به مسائل فرهنگی خانواده ها و خرده فرهنگ هایی بر می گردد که در برخی اقوام وجود دارد، به طوری که در برخی موارد حتی یک آسیب و خشونت علیه دختر ارزش شمرده و جزو فرهنگ خانواده محسوب می شود.

این مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر همچنین به ساختارها و نهادهایی که در جامعه وجود دارد اشاره و خاطرنشان کرد: در زمینه وضع قوانین مناسب برای حمایت از حقوق دختران و درنظر گرفتن ضمانت اجرایی برای این قوانین ضعف ها و اشکالاتی وجود دارد که امیدواریم با هم اندیشی و همدلی نهادهای تصمیم گیر این ضعف ها برطرف شود.

اصلاح فرهنگ و ساختارهای جامعه برای کاهش آسیب ها

امین جعفری تاکید کرد: براین اساس هم از نظر فرهنگی و هم ساختارهای جامعه باید ضعف ها و اشکالات مورد بررسی قرار گیرد و تغییرات و اصلاحاتی انجام شود تا مسائل و آسیب های پیش روی دختران جوان کم شود.

وی با تاکید بر لزوم حمایت هرچه بیشتر از دختران به ویژه دختران نوجوانی که در سن حساس قرار دارند، گفت: بخشی از این حمایت ها از خانواده انتظار می رود، چراکه فرد در خانواده زندگی می کند و جزو حقوق او است که نیازهایش از سوی خانواده تامین شود، در عین حال که فرهنگ هایی در جامعه مسلط شده و قوانینی مصوب شده که در خیلی موارد باعث نادیده گرفتن حقوق دختران می شود و لازم است مورد توجه و بازنگری قرار گیرند.

نیاز به خانه های امن برای دختران آسیب دیده یا درمعرض آسیب

رییس انجمن مددکاری استان اصفهان خاطرنشان کرد: در کنار حمایت های خانوادگی، اجتماعی و قانونی، به یکسری خانه های امن نیاز داریم تا اگر دختری در خانواده و یا جامعه دچار آسیب شده و یا در معرض آسیب است بتواند در این مکان به امنیت و آرامش برسد. اگرچه هم اکنون یکسری خانه های امن وجود دارد، ولی یا کافی نیستند و یا از نظر نحوه خدمات و رسیدگی ها ممکن است شرایط لازم را نداشته باشند.

وی با اشاره به اتفاق تلخی که چندی پیش برای رومینا افتاد، گفت: این دختر نوجوان به خاطر مسائل خانوادگی و خلاهایی که داشت وارد رابطه با فردی شده بود تا با وجود اختلاف سنی زیاد، بتواند نیازهای معنوی او را برطرف کند. در این شرایط نه تنها خانواده او خوب عمل نکردند، بلکه رفتار کسانی که در این پرونده نقش داشتند هم می توانست بهتر باشد.

حمایت از دختران آسیب دیده با کمک مددکاران اجتماعی

امین جعفری ادامه داد: در ماجرای رومینا شاید اگر پلیس بررسی های کامل و کافی را از طریق واحد مددکاری اجتماعی انجام می داد و می دید که خانواده صلاحیت و شرایط لازم را برای بازگرداندن او ندارد این اتفاق نمی افتد. پس به کارگیری مددکاران در بخش هایی مثل پلیس، آموزش و پرورش، بهداشت و درمان و هرجایی که دختران با آن سر و کار دارند می تواند بسیار تاثیرگذار باشد و همچنین به کارگیری نیروهای پلیس ویژه کودکان یا زنان می تواند بسیار موثر باشد.

این استاد دانشگاه بار دیگر با تاکید بر اهمیت توجه و حمایت از دختران، گفت: دختران رکن اصلی خانواده را تشکیل می دهند و صلاح و فساد یک جامعه در گرو خانواده است، بنابراین اگر دختران و زنان آینده خوب تربیت شوند و مسائل آنها مورد توجه قرار گیرد می توانند فردای بهترین برای خود و جامعه رقم بزنند.

وی به کارگیری نیروهای متخصص مددکاری اجتماعی را در جهت پیشگیری و نیز مبارزه و درمان مسائل، مشکلات و آسیب های این قشر تاثیرگذار جامعه ضروری دانست و افزود: تغییر و تحول در حوزه خانواده و به ویژه قوانین خانواده، بسیج همه سازمان ها و نهادها، تحولات ساختاری در جامعه و تغییر نگرش و فرهنگ مردم می تواند در بهبود وضعیت دختران در جامعه تاثیرگذار باشد.