تاثیر تغییر ساختار خانواده بر افزایش دستفروشی سالمندان

سید حسن موسوی چلک، رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی شبستان در خصوص افزایش دستفروشی سالمندان گفت: افزایش دستفروشی سالمندان از چند زاویه قابل بررسی است. زاویه اول این که جمعیت سالمندان جامعه در حال افزایش است لذا در صورتی که از قبل تدابیر لازم برای حل این معضل اتخاذ نشود، مشکلات زیادی دامنگیر جامعه می شود که از جمله این تدابیر تأمین منابع مالی برای زندگی جمعیت سالمندان می باشد.

وی تغییر ساختار خانواده ها و کاهش مسئولیت پذیری فرزندان در قبال والدین را از جمله عوامل افزایش پدیده دستفروشی سالمندان در جامعه عنوان کرد و افزود: نکته مهم دیگر این است که ما نظام تامین اجتماعی فراگیر نداریم، یعنی فقدان نظام تامین اجتماعی فراگیر و چند مولفه قبلی و در کنار اینها افزایش فقر عامل تاثیرگذار در این پدیده هستند،چون بخش عمده ای از سالمندان به دلیل فقر و گرفتاری اقدام به دستفروشی می کنند، حتی اگر بازنشسته هم باشند ناکافی بودن منابع حمایتی منجر به این می شود که ما شاهد پلیدی های مختلفی در جامعه باشیم یا بازنشسته ای که مجبور به مسافرکشی در دوره سالمندی می شود.

 موسوی با بیان اینکه ناکافی بودن منابع حمایتی باعث شده افراد بازنشسته در دوران سالمندی مسافرکشی کنند اظهار کرد: واقعیت این است که افزایش این پدیده ها نشانه خوبی برای مدیریت اجتماعی و حتی مدیریت سیاسی کشور نیست، چون تبعات زیادی برای جامعه به دنبال خواهد داشت.

رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران در پاسخ به این سوال که آیا دستگاه‌های حمایتی از سالمندان حمایت می‌کنند یا خیر، اظهار کرد: طبق قانون اگر فردی بازنشسته باشد ،نمی تواند تحت پوشش سازمان بهزیستی یا کمیته امداد قرار بگیرد لذا صندوق های بازنشستگی می بایست از سالمندان حمایت کنند که متاسفانه در این بخش ،عملکرد قوی و مناسبی ندارند و چون نظام تامین اجتماعی جامع و فراگیر نداریم این مشکلات برای آنها به وجود آمده است.

 وی گفت: حتی افرادی هم که تحت پوشش سازمان های حمایتی قرار دارند ،حقوق مناسبی دریافت نمی کنند، بنابراین ما باید برای آینده بیشتر اظهار نگرانی کنیم ،چون علیرغم افزایش جمعیت سالمندی ما تدابیر خاصی برای حمایت از این افراد در دوران سالمندی نداریم، از این رو از کنار فقر و پیامدهایی که دارد، نمی توان به راحتی گذشت از جمله این پیامد ها افزایش مشاغل کاذب، تکدی گری و کارتن خوابی است.

 وی با بیان اینکه ۸درصد از جمعیت کشور را سالمندان تشکیل می دهند، اظهار کرد: در کشور ما ۶۰ سال را جمعیت سالمندی نامیدند و بعضی ها ۶۵ سال را سالمند می دانند ولی در حال حاضر مبنای سالمندی  در ایران ۶۰ سال است و تا چند سال آینده ۲۵ درصد جمعیت کشورمان را سالمندان تشکیل خواهند داد، یعنی یک چهارم جمعیت کشور بالای ۶۰ سال خواهندبود.

 رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با بیان اینکه فراگیرکردن نظام جامع و رفاه تامین اجتماعی یکی از مهمترین راهکارهای کاهش مشکلات حوزه سالمندان است، اظهار کرد: این لایحه در کمیسیون اجتماعی دولت به تصویب رسیده است، بنابراین باید گفت ما برای خروج از این وضعیت نیازمند سیاستگذاری مناسب هستیم لذا اجرای نظام چندلایه تامین اجتماعی یکی از راههای خروج ما از شرایط فعلی است.

وی با اشاره به برنامه های سازمان بهزیستی برای سالمندان اظهار کرد: از آنجایی که سالمندان و خانواده های نیازمند از جمله گروه های هدف سازمان بهزیستی محسوب می شوند لذا این سازمان در بودجه سال ۹۷ مطالباتی را در این زمینه لحاظ کرده است که امیدواریم مصوب شود و مردم هم بتوانند از این ظرفیت بهره برداری بیشتری کنند.

موسوی با اشاره به دلایل تسریع روند سالمندی در کشور گفت: این امر دو دلیل دارد؛ یکی اینکه دسترسی بهداشتی، خدماتی، تغذیه و سواد در جامعه بالا رفته در نتیجه امید به زندگی هم افزایش یافته، در کنار اینها ما با کاهش نرخ باروری نیز مواجه هستیم بناراین همه این مولفه ها تاثیرگذار هستند و ما شاهد افزایش جمعیت سالمندی در کشور هستیم ،اگر تدابیر لازم صورت نگیرد با بحران بزرگی در آینده روبرو خواهیم بود.

 رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران در پاسخ به این سوال که آیا با رسمیت شناختن شغل دستفروشی مشکل سالمندان حل می شود یا خیر، گفت: چه رسمیت بشناسیم و چه نشناسیم برای تامین مخارج روزانه این شغل را خواهند داشت و اگر جلویش را بگیرند کاری نمی توانند بکنند. اگر به رسمیت شناختن به منزله بیمه کردن باشد خوب است که این کار را هم نمی کنند .