حذف ثبت طلاق قبل از ازدواج مجدد می تواند تبعات منفی داشته باشد
زمزمه‌های حذف واژه طلاق از شناسنامه موجی از واکنش‌ها را به دنبال داشته است. به‌رغم افزایش میزان طلاق در ایران همچنان افرادی که این تجربه را داشته‌اند، به‌ویژه زنان مطلقه، با برخی انگ‌های اجتماعی و فرهنگی رو‌به‌رو می‌شوند که به اذعان آسیب‌شناسان اجتماعی زندگی را برای آنها سخت می‌کند.
نقل از روزنامه آرمان: زمزمه‌های حذف واژه طلاق از شناسنامه موجی از واکنش‌ها را به دنبال داشته است. به‌رغم افزایش میزان طلاق در ایران همچنان افرادی که این تجربه را داشته‌اند، به‌ویژه زنان مطلقه، با برخی انگ‌های اجتماعی و فرهنگی رو‌به‌رو می‌شوند که به اذعان آسیب‌شناسان اجتماعی زندگی را برای آنها سخت می‌کند.
حذف واژه طلاق از شناسنامه عمدتا به منظور این انگ‌زدایی و تشویق به ازدواج مطرح شده است، اما این موضوع به باور برخی کارشناسان و مسئولان می‌تواند تبعات منفی داشته باشد.
روز گذشته در حالی‌که سخنگوی سازمان ثبتاحوال کشور عنوان کرد که طرح حذف ثبت طلاق از شناسنامه نیازمند اصلاح قانون است، معاون حقوقی معاونت زنان و خانواده ریاست‌جمهوری گفت: «حذف واژه طلاق از شناسنامه با مناسبات اجتماعی در تضاد است.» همزمان یک جامعه‌شناس بیان کرد: «حذف ثبت طلاق از شناسنامه باعث افزایش طلاق می‌شود.»
براساس آمارهای منتشرشده از سوی ثبتاحوال، تا پایان بهمن۹۵، ۱۶۵هزار و ۹۸۱مورد طلاق به‌وقوع پیوسته است که همچنان تهران و خراسان رضوی در صدر این آمار قرار دارند و این رقم نسبت به میزان کل طلاق در سال۹۴ یعنی ۱۶۳هزار و ۷۶۵مورد، درصد ناچیزی افزایش را نشان می‌دهد. بیشتر طلاق‌ها در سال۹۴ مربوط به ترکیب سنی مردان ۳۰ تا ۳۴ و زنان ۲۵ تا ۲۹ساله با ۱۶هزار و ۲۸۶مورد بود. گروه بعدی ترکیب زنان ۲۰ تا ۲۴ساله و مردان ۲۵ تا ۲۹ساله هستند که ۱۵هزار و ۹۲۸مورد طلاق در این ترکیب سنی رخ داده است.حذف ثبت طلاق از شناسنامه، نیازمند اصلاح قانون
سخنگوی سازمان ثبتاحوال کشور گفت: برای اجرای طرح «حذف ثبت طلاق از شناسنامه» باید اصلاحات قانونی از سوی مجلس انجام شود و در صورت اجرای این طرح، خانواده‌ها می‌توانند از پایگاه اطلاعات ثبتاحوال، استعلام لازم را بگیرند.
سیف‌ا… ابوترابی درباره طرح «حذف ثبت طلاق از شناسنامه» افزود: براساس ماده۳۳ قانون، ثبتاحوال باید آخرین وقایع زندگی که شامل ازدواج و طلاق هم می‌شود را در شناسنامه افراد ثبت کند و همچنین تمام ازدواج‌ها و طلاق‌ها به هر تعداد که اتفاق بیفتد نیز باید ثبت شوند. او ادامه داد: البته استثناهایی هم وجود دارد، اینکه اگر فرد مطلقه و دوشیزه باشد، عنوان طلاق از شناسنامه‌اش حذف می‌شود یا افرادی که قبلا طلاق و ازدواج داشته‌اند، در صورتی که بخواهند مجددا ازدواج کنند طلاق و ازدواج قبلی آنها حذف می‌شود.
سخنگوی سازمان ثبتاحوال کشور تاکید کرد: بسیاری از خانواده‌ها نگران هستند که با حذف ثبت طلاق، احتمال سوءاستفاده وجود داشته باشد و به‌راحتی جوانان نتوانند اعتماد لازم را برای ازدواج داشته باشند. او افزود: اگر بانک اطلاعات ثبتاحوال که در حال حاضر در ۲۰۰هزار نقطه از کشور فعال است و دفاتر ثبتاحوال با این پایگاه در ارتباط بوده و استعلام‌های لازم را بگیرند، شاید دغدغه بسیاری از خانواده‌ها برطرف شود.
ابوترابی افزود: باید سازوکار استعلام هویتی (طلاق و ازدواج) و احراز درستی اظهارات افراد شدنی شود تا این طرح اجرا شود. به گزارش فارس، او با بیان اینکه اجرای این طرح نیاز به فرهنگسازی فراوان دارد، ادامه داد: در حال حاضر پایگاه اطلاعات ثبتاحوال فعال است و چنانچه این طرح اجرا شود، خانواده‌ها می‌توانند از طریق این پایگاه و دفاتر ثبتاحوال، استعلام لازم را دریافت کنند.
افزایش طلاق با حذف ثبت طلاق از شناسنامه
همچنین یک جامعه‌شناس با اشاره به طرح حذف طلاق از شناسنامه زنان گفت: این طرح باعث می‌شود پدیده طلاق تبدیل به واقعه‌ای غیرحیاتی و بی‌اهمیت شود. فکر می‌کنم هدف کسانی که این طرح را مطرح کرده‌اند این است که امکان ازدواج مجدد را برای زنان مطلقه فراهم‌تر کنند.
این در حالی است که هرگاه شما پدیده‌ای را عادی تلقی کنید، یعنی بگویید چندان مهم نیست و نیازی به ثبت شدن ندارد، با این کار، به‌طور ناخواسته تکرار آن رخداد هم بیشتر می‌شود. محمدامین قانعی‌راد با اشاره به اینکه در طرح حذف ثبت طلاق از شناسنامه زنان نوعی نگاه مردسالارانه نهفته است، ادامه داد: با مطرح شدن این طرح این نگاه به زنان القا می‌شود که مهم نیست طلاق بگیرند و ما با فراهم کردن زمینه ازدواج مجدد برایشان می‌کوشیم راحت‌تر ازدواج کنند و حتی با حذف این عنوان از شناسنامه دچار استرس نشوند.
این در حالی است که این طرح با تبعیض جنسیتی که در دل خود دارد، به جای اینکه فکر زنان باشد سعی می‌کند آنها را برای مردان دسترس‌پذیرتر کند. رئیس سابق انجمن جامعه‌شناسی ایران با اشاره به دلایل مطرح شدن این پیشنهاد تصریح کرد: به نظر می‌رسد این طرح به دلیل تکرار واقعه طلاق در جامعه مطرح شده باشد.
در حالی‌که در نگاه جامعه‌شناسان، پدیده طلاق جزو وقایع حیاتی محسوب می‌شود و ضروری است تا پدیده‌هایی همچون تولد، مرگ، ازدواج و طلاق به دلیل اینکه وقایع حیاتی هستند در شناسنامه ثبت شوند. او با تاکید بر این اینکه وقایع حیاتی به این دلیل که با تاریخچه زندگی فردی در ارتباط هستند، اهمیت دارند و بنابراین از نظر اجتماعی نیز مهم تلقی می‌شوند، اظهار کرد: نفس این طرح نشان‌دهنده این است که پدیده طلاق چندان مهم نیست.
در نتیجه خود زنان نیز که می‌بینند طلاق آنها ثبت نمی‌شود و کسی نمی‌تواند متوجه شود که آنها مطلقه هستند، باعث می‌شود تمایل طلاق در آنها افزایش پیدا کند. این جامعه‌شناس با انتقاد از اینکه این طرح به پختگی لازم نرسیده است، عنوان کرد: در این طرح تنها اعلام شده است که ثبت طلاق از شناسنامه حذف می‌شود و اشاره‌ای به سرنوشت ثبت ازدواج نشده است.
قانعی‌راد با اشاره به ضرورت استعلام برای مشخص شدن سابقه ازدواج افراد افزود: این کار هیچ‌کمکی به کاهش آسیب‌های روانی طلاق نمی‌کند. تبعات روانی طلاق صرفا محدود به ثبت این واژه در شناسنامه نیست، بلکه فرایند حضور در دفترخانه‌ها، دادگاه‌ها، انجام طلاق و صدور حکم آن تبعات روانی دارد.
شکل گرفتن این فرایند موجب ایجاد فضای بی‌اعتمادی بین طرفین و به وجود آمدن استرس‌های مضاعف برای زنان می‌شود. او با اشاره به اهمیت خانواده و ضرورت حفظ انسجام این نهاد اجتماعی ادامه داد: اقداماتی که در حال انجام‌گیری درباره طلاق هستند موجب فروریختن قبح اجتماعی آن پدیده شده‌اند و نباید بیش از این اقداماتی با پیامدهای منفی در این زمینه انجام شود. به گزارش ایسنا، این استاد دانشگاه ادامه داد: همان‌طور که می‌دانید، میزان طلاق در حال افزایش است، اما کاری که ما با قانونگذاری انجام می‌دهیم این است که زمینه‌ای فراهم می‌کنیم که این میزان بیش از پیش افزایش پیدا کند.
ازدواج کتمان نشود رئیس انجمن مددکاری ایران درباره زمزمه‌های حذف طلاق از شناسنامه به «آرمان» می‌گوید: قبل از هر اقدام باید پیامدهای این پدیده مورد بررسی قرار گرفته و هدف از این اقدام مشخص شود، چون براساس قانون اعمال هرگونه تغییرات در شناسنامه در صفحه آخر آن درج می‌شود.
سیدحسن موسوی‌چلک می‌افزاید: حال باید توجه داشت که این اقدام منجر به کتمان ازدواج نخست فرد می‌شود یا خیر. به گفته او هم‌اکنون افراد بعد از ازدواج دوم می‌توانند شناسنامه خود را تغییر دهند.
فعالان در این عرصه باید بدانند که هرگونه تغییر یا صدور شناسنامه جدید می‌تواند برای طلاق قبل از ازدواج مجدد تبعات منفی فراوان به دنبال داشته باشد، اما این تغییرات بعد از ازدواج برای فرد می‌تواند مناسب باشد. رئیس انجمن مددکاری ایران می‌افزاید: نهاد خانواده بر پایه صداقت استوار است، هرگونه کتمان به دلیل حذف طلاق در شناسنامه افراد می‌تواند با تبعات منفی فراوان همراه باشد.