سلام به فردا مردم باید برای مدیریت بحران توانمند شوند

یکی از انتظاراتی که مردم از مدیریت شهری دارند، ارائه خدمات مناسب در عرصه های مرتبط با حوزه شهری و به ویژه در شرایطی است که اتفاقاتی رخ می دهد که از آنها با عنوان بحران یاد می کنیم. بخشی از بحران ها ناشی از حوادث طبیعی مانند سیل، زلزله و توفان است که در کشور ما با توجه به تصویب قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران و تشکیل این سازمان، مدیریت این کار در کلان شهر تهران بر عهده شهرداری است برخلاف سایر استان ها که فرمانداری و استانداری و خود اداره کل مدیریت بحران درگیر آن هستند؛ در تهران مسئولیت آن به شهرداری سپرده شده است، به دلیل آنکه ظرفیت هایی که شهرداری برای اعمال مدیریت در این حوزه دارد، به مراتب بیشتر از دیگران است. به نظرم این تصمیم درستی بود. به همین دلیل سازمان مدیریت بحران در شهرداری شکل گرفته است. طبیعتا انتظار مردم این است که اگر بحرانی اتفاق می افتد، مدیریت شهری بتواند در کوتاه ترین زمان ممکن اعمال مدیریت صحیح داشته باشد؛ به گونه ای که بحران حادتر نشود و در زمانی کوتاه تر مدیریت شود و عوارض کمتری برای مردم داشته باشد و بازتوانی و خروج از آن مرحله بحران هم با کیفیت بهتری انجام شود. بخش دیگر، بحران هایی است از آن نوع که به ویژه در تهران در زمان بارش باران، سیل می گیرد یا با باریدن برف، همه جا بسته می شود؛ با وجود آنکه معمولا هواشناسی از قبل هشدارهایی می دهد و اعلام می کند وقوع این نوع حوادث مانند سیل یا برف اجتناب ناپذیر است و احتمالش خیلی بالاست. در این شرایط انتظار می رود که حوزه مدیریت شهری به گونه ای عمل کند که سرعت عمل داشته باشد و آمدن برف یا باران شدید خلل جدی در کارها و تردد ایجاد نکند. این نکته محدود به اتفاقات شب گذشته و امروز نیست. در دوره های قبل هم مدیریت بحران عقب تر از این شرایط بوده است؛ امری که ممکن است نارضایتی ایجاد کند و اعتماد مردم به مدیریت شهری برای اعمال مدیریت بحران را ضعیف کند. نمونه اش حادثه ساختمان پلاسکو بود. پلاسکو در تهران نمونه ای از اعمال مدیریت بحران بود که الان که یک سال از آن زمان گذشته، نارضایتی از چگونگی مدیریت حادثه پلاسکو همچنان در جامعه وجود دارد. فراموش نکنیم که مدیریت شهری بدون جلب اعتماد و رضایت مردم، امکان جلب مشارکت مردم برای اعمال هوشمندانه تر مدیریت شهری در حوزه های مختلف را ندارد. انتظار این است که در این حوزه شهرداری و شورای شهر هم تصمیم های سیاست گذاری مناسبی اتخاذ کنند و هم برنامه های اجرائی مناسبی داشته باشند تا رضایت بیشتر مردم را با ارائه خدمات به موقع به ویژه در شرایط بحران جلب کنند. اگر مدیریت شهری بتواند بستری را فراهم کند که مردم در محلات این توانمندی ها را به دست آورند، کمک می کند که در چنین شرایطی مردم هم کنار مدیران و مسئولان شهری باشند، وابستگی کمتر به حضور مسئولان مدیریت شهری داشته باشند و خود بتوانند برای اعمال بهتر مدیریت بحران در چارچوب سیاست های مدیریت شهری مشارکت کنند. تقویت این ظرفیت و توانمندسازی مردم در این عرصه می تواند بسیار ماندگار باشد. اگر بحرانی اتفاق بیفتد و با تمام تلاش آن را مدیریت کنیم، باز هم در بحران دیگر باید به همین میزان انرژی بگذاریم، اما اگر مردم را تقویت و توانمند کنیم، هر زمان که بحرانی ایجاد شود، این توانمندی مردم به کار خواهد آمد و به صرفه جویی در زمان و هزینه و نیروی انسانی کمک خواهد کرد تا مدیریت شهری از این ظرفیت مردمی استفاده کند و در کوتاه ترین زمان ممکن مدیریت بهینه را به عمل بیاورد.

* سید حسن موسوی چلک- رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران

منبع: روزنامه شرق