لزوم توجه انجمن مددکاری اجتماعی و نظام مشاوره و روان شناسی به دوره های تحصیلات تکمیلی
افزایش پذیرش دانشجو در سطح تحصیلات تکمیلی در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی روندی مطلوب است تا همه متقاضیان که امکان ادامه تحصیل دارند از این حق طبیعی برای رشد خود و جامعه استفاده کنند. اما آن چه در این میان قابل ذکر است نوع پذیرش بدون آزمون و یا شیوه های غیر حضوری، نیمه حضوری، مجازی و در دانشگاه های آزاد، پیام نور و… است(نداشتن اساتید مجرب و غیر مرتبط نیز به این وضعیت اضافه شود) که در سالهای اخیر با مراجعه به تراز نمره های پذیرفته شدگان دیده شده که شخصی با داشتن چند درس منفی در سطح کارشناسی ارشد پذیرفته شده است(رقابت برای جذب دانشجوی بیشتر بدون کیفیت). موضوعی که غرض اصلی این مبحث می باشد رشته هایی است که نیاز به معلومات پایه برای آن رشته و نیز کار عملی و کارورزی دارند و با سلامت افراد و جامعه مرتبط می باشند.
رشته های یاورانه از جمله مشاوره، روان شناسی و مددکاری اجتماعی از این قبیل است که بعد از فارغ التحصیلی و داشتن میزانی کارورزی و یا بدون آن(مددکاری اجتماعی)، مجوز کلینیک و مراکز مشاوره و خدمات روان شناسی و یا مددکاری اجتماعی را دریافت می کنند. عده ای از این افراد دارای رشته مرتبط با تحصیلات کارشناسی خود هستند که تا حدودی به حبران مافات می پردازد اما بخش دیگری از این افراد با رشته های غیر مرتبط به ادامه تحصیل در کارشناسی ارشد و دکتری می پردازند که توجه جدی به این طیف ضروری است. از آن جا که در دانشگاه های دولتی ورود به تحصیلات تکمیلی با آزمون سراسری و یک ورودی نسبتا سخت و مشکل می باشد دانشجویان در یک رقابت ماراتن گونه کتاب های مرجع و اصلی و پایه آن رشته رشته را از روی اجبار و یا دلخواه مطالعه می کنند و به خوبی با مباحث اصلی آشنا می شوند(هر چند پولی کردن و پردیس های دولتی نیز این مسیر را تغییر داده است).
نداشتن ورودی و یا فیلتر های مشخص منجر به این می شود که عده ای بدون داشتن رشته مرتبط وارد سطوح بالاتر می شوند و در سطح تحصیلات تکمیلی که معمولا دوسال می باشد با مباحث عمیق آن رشته به خوبی آشنا نمی شوند. با توجه به تعداد زیاد دانشجویان معمولا اساتید نیز فرصت بررسی پایان نامه که خروجی تحصیلات تکمیلی و ارزیابی کار پژوهشی و علمی دانشجویان است را ندارند عملا دانشجو با معلومات و آگاهی کم از آن رشته فارغ التحصیل می شود و خود را محق می داند که برای گرفتن مجوز مرکز مشاوره اقدام کند. حال ما مانده ایم و مردمی که برای مشاوره و خدمات روان شناختی به این مراکز مراجعه می کنند.
راه حل چیست؟ در کشورهای پیشرو در این حوزه، معمولا استانداردها و قوانین سخت گیرانه و مشخصی برای ارائه خدمات حرفه های یاورانه اعمال می شود که شامل داشتن سابقه کار، بودن تحت سرپرستی یک یا چند استاد در آن رشته و نیز میزان مشخصی از ساعات کارورزی علاوه بر کارورزی دوران تحصیل می باشد.
به نظر می رسد که لازم است سازمان متولی این خدمات در کشور ضمن بازنگری شرایط کنونی و با توجه به وضعیت خاص فارغ التحصیلان در سال های اخیر با اضافه کردن استانداردهای جدید به وضعیت موجود برای فارغ التحصیلان با گرایش های مرتبط و غیر مرتبط و یا جلوگیری از ثبت نام افراد با گرایش های غیر مرتبط از اصول حرفه ای این رشته ها بیش از گذشته دفاع کرده و نیروهای توانمندتری را برای ارائه خدمت به مردم روانه بازار کار نماید. مردمی که نیازهای آنان به خدمات روان شناختی روز به روز بیشتر می شود و ما موظف به کمک شایسته به آن ها هستیم. علاوه بر این ها متمرکز شدن نهاد تصمیم گیری برای صدور مجوز و جلوگیری از موازی کاری و چندگانگی در استانداردها می تواند موجب بهبود کیفیت خدمات مشاوره ای و روان شناختی شود. هماهنگی بین سازمان بهزیستی و نظام روان شناسی و مشاوره و انجمن مددکاران اجتماعی در این خصوص لازم و ضروری است.
یونس جاویدنسب
کارشناس ارشد مشاوره و کارشناس مرکز مشاوره رازی کرج
منبع: روابط عمومی انجمن مددکاران اجتماعی ایران