نرخ خودکشی در ایران نسبت به میانگین جهانی کمتر است
براساس آمارهای جهانی سال ۲۰۱۲، سالانه حدود ۸۰۰ هزار نفر در جهان در اثر خودکشی جان خود را از دست می دهند، تا جایی که خودکشی دهمین علت مرگ و میر در دنیا را به خود اختصاص داده است؛ هرچند احتمال خودکشی در میان مردان حدود ۳ تا ۴ برابر بیش تر از زنان است اما براساس آمارهای جهانی اقدام به خودکشی در میان جوانان و زنان شایعتر است.
به گزارش ایسنا، روشهای خودکشی در کشورهای مختلف متفاوت است و اغلب با دسترسی های افراد به وسایلی که میتوان با آن دست به چنین اقدامی زد، ارتباط دارد.
۱۹ شهریور ماه،برابر با ۱۰ سپتامبر «روز جهانی مبارزه با خودکشی» در تقویم جهانی نامگذاری شده است؛ ایسنا به بهانه این روز به بررسی مختصر وضعیت «خودکشی در ایران و جهان» پرداخته که مشروح آن در پی میآید:
مرگ سالانه حدود ۵۰۰۰ نفر در ایران براثر خودکشی
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران در گفتوگو با ایسنا، با بیان آنکه «خودکشی» یک پدیده جهان شمول است گفت: ممکن است این پدیده جهان شمول در برخی از کشورها فراوانی بیشتری را به خود اختصاص دهد. این در حالیست که موضوع اقدام به خودکشی و خودکشی کامل با یکدیگر تفاوت دارند. زیرا اقدام به خودکشی منجر به فوت فرد نمیشود اما در خودکشی کامل شاهد مرگ فرد هستیم.
چلک ادامه داد: بر اساس آمار پزشکی قانونی، آمار خودکشی در ایران سالانه حدود ۵۰۰۰ نفر است؛ به طوریکه نرخ خودکشی در ایران معمولا پنج تا شش نفر به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر است.
وی در ادامه با تاکید بر آنکه در زمینه ثبت آمار خودکشی، نظام ثبتی دقیقی نداریم، گفت: آمارهایی که در خصوص خودکشی مطرح میشوند تنها آمار مراجعه کنندگان به مراکز درمانی پزشکی قانونی، اورژانس اجتماعی، ناجا و … هستند اما به علت آنکه این آمارها تجمیع نمیشوند و هر نهاد آمار خاص خود را منتشر میکند و نظام ثبتی دقیقی در این حوزه نداریم، آمار مشخصی را در خصوص میزان خودکشی در کشور نمیتوان ارائه داد.
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران در ادامه با بیان آنکه در میان مراکز ارائه کننده آمار خودکشی در کشور، آمار پزشکی قانونی مستندتر از سایر مراکز است گفت: در مراکز درمانی نیز برخی مواقع موارد خودکشی ثبت نمیشود. به طوریکه برای مثال فرد پس از اقدام به خودکشی به جهت بهره مندی از خدمات بیمه علت مشکلات پزشکی خود را خودکشی اعلام نکرده و مسائلی دیگر را مطرح میکنند و یا به علت برچسب و قبحهای اجتماعی پس از اقدام به خودکشی به دلایل دیگری به مراکز درمانی مراجعه میکنند لذا نمیتوانیم آمار دقیقی را بدهیم.
نرخ خودکشی در ایران نسبت به میانگین جهانی کمتر است
چلک افزود: به طور کلی نرخ خودکشی در ایران نسبت به میانگین جهانی کمتر است؛ به طوریکه بر اساس آمار سال ۲۰۱۲ در ایران در مقابل هر ۱۰۰ هزار نفر، ۵ تا ۵.۲ نفر نرخ خودکشی می کنند، این در حالیست که این نرخ جهانی ۱۱ تا ۱۲ نفر است.
وی ادامه داد: بر اساس آمار سال ۲۰۱۲ سالیانه حدود ۸۰۰ هزار نفر در دنیا خودکشی میکردند که در این میان کره شمالی، هند، لیتوانی، ترکمنستان، بلاروس، روسیه و حتی ژاپن و … آمار بالایی از خودکشی را به خود اختصاص داده بودند.
وضعیت کشور بحرانی نیست
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران تاکید کرد: نمیتوانیم وضعیت خودکشی در ایران را بحران اعلام کنیم. هر چند در کشور اسلامی ایران با توجه به اینکه قتل نفس بر اساس دین و مذهب ما حرام است، پس، حتی یک مورد آن هم جایز نیست اما در استانهای ایلام، کرمانشاه، لرستان، خوزستان آمار خودکشی نگران کنندهتر از سایر نقاط کشور است.
چلک خاطرنشان کرد: به طور کلی عمده خودکشیها در کشور بیشتر جنبه «تهدیدی» داشته به همین دلیل استفاده از قرص و دارو و موادی از این قبیل رایجترین روش خودکشی در کشور است. در حالیکه روشهای خشنتری همچون حلق آویز کردن کمتر در ایران مورد استفاده قرار میگیرند.
میانگین سنی اقدام کنندگان به خودکشی در ایران
وی در خصوص میانگین سنی اقدام به خودکشی در کشور نیز گفت: در برخی از کشورهای دنیا اقدام به خودکشی و همچنین خودکشی دربزرگسالان بیش از سایر افراد صورت میگیرد. این در حالیست که در ایران میانگین سنی افرادی که اقدام به خودکشی و یا خودکشی کامل میکنند کمتر از ۳۰ سال است. این در حالیست که نمیتوان مدعی شد که زنان بیشتر از مردان اقدام به خودکشی میکنند اما به طور کلی خودکشی در جامعه شهری بیش از جامعه روستایی است.
به گفته رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران معمولا در محیطهای شهری و در میان افراد مجرد، آمار خودکشی بیش از سایر افراد جامعه است.
چلک در خصوص علل خودکشی در کشور نیز گفت: خودکشی علتهای متعددی دارد و علل فردی، اقتصادی و حتی در برخی مواقع «اعتراض» میتواند علت خودکشی باشد. با این حال شکستهای عشقی و شغلی نیز از جمله دلایل خودکشی هستند. نرخ خودکشی در افراد مبتلا به افسردگی بیش از سایرین است. به طور کلی «دلایل فردی» از جمله علل قالب گرایش افراد به خودکشی است اما مسائل اقتصادی نیز میتواند تا حدی در این زمینه تاثیرگذار باشد.
وی در ادامه با بیان آنکه عدم نهادینه کردن باورهای دینی در افراد نیز در گرایش آنها به خودکشی بسیار تاثیرگذار است، گفت: به طور کلی خودکشی در افراد شهری، مجرد و لامذهب بیش از سایرین است.
راهاندازی خطوط تلفنی ویژه خودکشی در برخی کشورها
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران در خصوص باید و نبایدهای اطلاع رسانی در زمینه خودکشی نیز گفت: باید سیاست اطلاع رسانی مناسبی در زمینه خودکشی در کشور اتخاذ کنیم. همانطور که در سایر کشورهای دنیا نیز جزئیات خودکشیها را منتشر نکرده و بیشتر بر آموزشهای پیشگیری تاکید میکنند. این در حالیست که در ایران شبکههای مجازی از رسانههای رسمی پیشی گرفته و رسانههای رسمی نیز برای عقب نماندن از این غافله گاهی به انتشار جزئیات چنین اخباری میپردازند که رویکرد مناسبی نیست، زیرا رسانه باید علاوه بر انتشار چنین مواردی با رعایت عدم ورود به جزئیات، آموزشهای لازم جهت پیشگیری از این آسیبها را نیز منتشر کنند اما متاسفانه در ایران در این زمینه هیچ سیاست رسانهای وجود ندارد.
چلک در ادامه بر توسعه آموزشهای پیشگیرانه و تسهیل دسترسی افراد به خدمات در حوزه خودکشی تاکید کرد و گفت: اورژانس اجتماعی خدمات موثری را در زمینه پیشگیری از خودکشی و مداخله دراین موضوع میتواند ارائه کند. این در حالیست که در برخی از کشورهای دنیا خط تلفنی ویژهای برای موارد خودکشی پیش بینی شده است. در ایران نیز افراد با شماره گیری ۱۲۳ (اورژانس اجتماعی) و در برخی موارد با شماره گیری ۱۴۸۰ میتواند از خدمات روانشناسی و مددکاری و همچنین مداخله در بحران بهره مند شود.