وزارت ورزش و جوانان ناهمگون است
هشتم دی سال ۱۳۸۹ بود که بهارستانی‌ها پیشنهاد ادغام سازمان تربیت بدنی و سازمان ملی جوانان را تصویب کردند و تولد وزارتخانه‌ای با عنوان وزارت ورزش و جوانان را رقم زدند. ادغام این وزارتخانه و سایر وزارتخانه‌ها از آن جهت صورت گرفت که در ماده ۵۳ قانون برنامه پنجم مقرر شده بود که دولت مکلف است با ادغام وزارتخانه‌ها در یکدیگر، تعداد آنها را از ۲۱ به ۱۷ کاهش دهد. از آنجا که طبق همین ماده، وظایف و اختیارات وزارتخانه‌های جدید با پیشنهاد دولت به تصویب مجلس شورای اسلامی می‌رسد، سایر مراحل قانونی آن نیز در مجلس هشتم طی و در نهایت از سوی دولت دهم ابلاغ شد. در فهرستی که برای شرح وظایف این وزارت آمده است، مسائلی از قبیل توسعه و تعمیم ورزش و پرورش نیروی بدنی و تقویت روحیه سالم در افراد کشور، تعلیم و تربیت داوران و مربیان ورزش در سراسر کشور، همگانی کردن ورزش در سطح کشور و… وظایفی هستند که این وزارتخانه در حوزه ورزش باید در راستای آنها برنامه‌ریزی کند. در حوزه جوانان نیز مسائلی از قبیل مطالعه و پژوهش در حوزه‌های راهبردی امور جوانان به منظور بازشناسی و تبیین مسائل و نیازهای گوناگون جوانان و ارائه راهبردهای مناسب برای حل مسائل آنان و هماهنگی مطالعات کاربردی دستگاه‌های اجرایی در این زمینه، شناسایی، نظارت، حمایت و تقویت تشکل‌های غیردولتی جوانان، شناسایی فعالیت‌های قابل واگذاری دستگاه‌های اجرایی به تشکل‌ها و سازمان‌های غیردولتی جوانان با همکاری مراجع ذی‌ربط و… مدنظر وزارت ورزش و جوانان است.
وزارت جوانان بدون پیر
با گذشت شش سال از ادغام سازمان تربیت بدنی و سازمان ملی جوانان، منتقدان می‌گویند این طرح شکست خورده وموافقان معتقدند بخش جوانان را باید در این وزارتخانه تقویت کرد و در این میان وضعیت جوانان نامشخص است. براساس اعلام کمیسیون فرهنگی، مسائل مربوط به جوانان مسائلی فرابخشی است که هیچ یک از سازمانها و وزارتخانه‌ها به تنهایی از عهده انجام آن بر نمی‌آیند و منحصر کردن مسائل جوانان در یک وزارتخانه لطمه ای جدی به تحقق اهداف وحل مشکلات آنان وارد می‌کند. بحث تاسیس وزارت ورزش و جوانان در مجلس هشتم کلید خورده و بنا شد شش ماه پس از ابلاغ قانون تاسیس این وزارتخانه، لایحه وظایف و اختیارات آن توسط دولت به مجلس تقدیم شود. این درحالی است که تاکنون لایحه وظایف و اختیارات آن توسط دولت به مجلس تقدیم نشده است. پس از آنکه مجلس شورای اسلامی به مسعود سلطانی فر، رضا صالحی امیری و نصرا… سجادی، به‌عنوان وزیر ورزش و جوانان رای اعتماد نداد، حسن روحانی در ۱۹ آبان ۱۳۹۲، محمود گودرزی را به عنوان چهارمین وزیر پیشنهادی وزارت ورزش و جوانان دولت یازدهم به مجلس شورای اسلامی معرفی کرد. مرداد ماه ۹۴ طرح استیضاح وزیر ورزش و جوانان با ۴۵ امضا درحالی در مجلس کلید خورد که مرخصی طولانی کی‌روش، دخالت در عزل و نصب روسای فدراسیون‌ها و عدم اجرای قانون در خصوص واگذاری سرخابی‌ها محور استیضاح بود ولی به هر ترتیب از آن گذر، عبور کرد. وزیر ورزش و جوانان از همان روز اولی که به وزارتخانه آمد زمزمه‌های تغییر معاون هم پیچید چون گلزاری گزینه انتخاب شده صالحی امیری بود. اما با بحث‌ها و توصیه‌هایی که شد بحث تغییر ایشان تمام شد. به گفته منابع آگاه، امور کج دار و مریز در وزارتخانه پیش می‌رفت و به معنای واقعی کلمه وزیر و سایر معاونانش وقعی به حوزه جوانان نمی‌نهادند تا جایی که بیش از ۱۵- ۱۶ ماه حتی گلزاری به جلسات معاونان با وزیر دعوت نمی‌شد، چون در این جلسات به طور کلی بحثی درباره جوانان نمی‌شد و همه حرف‌ها سر ورزش بود. بی توجهی وزارت به حوزه جوانان و مشکلات و ضعف حوزه ورزش، مساله استیضاح گودرزی را سر زبان‌ها انداخت تا اینکه در راستای ترمیم کابینه و پس از جلسه با رئیس جمهور، اخبار استعفای وزیر منتشر شد. برخی معتقدند که ادغام این دو سازمان به ضرر جوانان بوده و طرفدار تفکیک دوباره ورزش از حوزه جوانان هستند. به گفته این افراد، دولت باید لایحه‌ای برای تفکیک به مجلس ارائه دهد تا ساختاری مانند سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی امور جوانان تشکیل شود و وزارت ورزش هم کار خود را دنبال کنند.
برنامه ریزی ها متناسب با وضعیت جوانان نیست
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران در مورد سازوکار برنامه‌ریزی در حوزه جوانان به «آرمان امروز» می‌گوید: وقتی از برنامه‌ریزی در حوزه جوانان صحبت می‌کنیم، چند مولفه باید مدنظر قرار گیرد: ابتدا باید وضعیت موجود حوزه جوانان در ابعاد مختلف تعیین شود، دوم اینکه جوانان برای ورود به چرخه کار و زندگی آماده سازی شوند. سازوکار رسمی که ما در ایران در مورد جوانان پذیرفته ایم شامل افراد ۱۵ تا ۲۹ ساله است، اما باید به این نکته توجه شود که برنامه‌ریزی در مورد جوانان باید آینده این گروه را نیز مدنظر داشته باشد. حتی شرایط قبل از ورود به این سنین هم باید در نظر گرفته شود.
آنچه امروزه در مورد برنامه‌ریزی در حوزه جوانان می‌توان بدان اشاره کرد، این است که برنامه‌ریزی‌های ما در بسیاری از موارد متناسب نیازها و خواست‌های جوانان نیست. باید توجه داشت که آیا برنامه‌ریزی براساس تفکیک سنینی که مطرح است، می‌تواند در اختیار یک وزاتخانه باشد یا خیر. برای مثال اگر ما سن جوانی که بیشترین افراد این گروه در مدرسه و دانشگاه به سر می‌برند را در نظر بگیریم، وزارت ورزش و جوانان در عمل اختیاری در این حوزه‌ها ندارد.
سوال دیگری که مطرح می‌شود این است که آیا دستگاه‌هایی مثل آموزش و پرورش و… در برنامه‌ریزی‌های خود سیاست‌های وزارت ورزش و جوانان را در نظر می‌گیرند؟ واقعیت امر این است که چنین چیزی رخ نمی‌دهد. با وجود داشتن شورای عالی جوانان و… آنچه در عمل اتفاق می‌افتد، بی توجهی به این سیاست‌ها در برنامه‌ریزی سازمان‌هایی است که با جوانان سروکار دارند.
حسن موسوی چلک در مورد حاشیه‌ای شدن حوزه جوانان در وزارت ورزش و جوانان بیان می‌کند: کسانی‌که به دنبال حذف سازمان ملی جوانان بودند، با این ادغام وزارت ناهمگون ورزش و جوانان را تشکیل دادند. ناهمگون به دلیل اینکه حوزه ورزش گستردگی بالا و پراکندگی‌های مختلف دارد و جوانان در عمل به حاشیه این وزارتخانه رانده می‌شوند. به طور کلی چنین ساختاری در حوزه جوانان نمی‌تواند موفق عمل کند. برای مثال آموزش عالی را در نظر بگیرید که تفکیک سنی در مورد آن وجود ندارد و باز هم موفق عمل نکرده است. پس باید توجه داشته باشیم که برنامه‌ریزی در کشور، به طور کلی ضعیف است و فقط شامل حوزه جوانان نیست. واقعیت امر این است که برنامه‌ریزی باید مبتنی بر شرایط موجود و با نگاه به آینده باشد. امروزه نیاز جوانان ما اشتغال، ازدواج، مسکن و… است و ما در تمام این موارد با مشکل روبه‌رو هستیم.
توصیه به ازدواج کافی نیست
او با تاکید بر وجود ۱۱ میلیون جوان مجرد در کشور، می‌افزاید: تنها توصیه به جوانان مجرد، ازدواج است. تا زمانی‌که جوانان امکان ازدواج کردن ندارند، طبیعی است که هرسال تعداد ازدواج‌های دائم پایین می‌آید. جوانان ما امنیت شغلی ندارند و همیشه با نگرانی بیکار شدن مواجهند. ازدواج در چنین شرایطی فقط نیاز جنسی را تامین می‌کند و نمی‌تواند باعث ایجاد آرامش در جوانان شود. این تصور که ازدواج مشکلات را کاهش می‌دهد، تصوری اشتباه است. مردم ما به صورت خودکار به سمت زندگی مجردی سوق پیدا کرده اند. شاهد این موضوع سیاست‌های کلی جمعیت، قانون تسهیل ازدواج جوانان و… است که با وجود آنها، ثبت ازدواج دائم در کشور منفی شده است. بنابراین توصیه صرف برای امر ازدواج، اتفاق خاصی را رقم نمی‌زند. موسوی چلک با بیان عدم موفقیت وزارت ورزش و جوانان در حوزه جوانان، خاطر نشان می‌کند: تلاش‌هایی در حوزه جوانان صورت گرفته اما نمی‌توان این فعالیت‌ها را راضی‌کننده دانست.
منبع: روزنامه آرمان