چرا معضل زنان خیابانی در ایران حل نمی‌شود؟

اینکه در کودکی یا نوجوانی توسط محارم خود مورد تجاوز قرار گرفته‌اند تا اعتیاد خانواده و فروش فرزندان برای امرار معاش می‌تواند از دلایلی باشد که بیشتر این افراد زندگی نابود شده خود را ناشی از آن می‌دانند.

زنان خیابانی
زنان خیابانی

پیش از آنکه برخی از مشکلات و ناهنجاری‌های اجتماعی به عنوان جرم شناخته شوند در زمره آسیب‌های اجتماعی قرار می‌گیرند اما گاهی برخی از آسیب‌ها به حدی از تاثیرات منفی در اجتماع می‌رسند که عنوان جرم هم برای آن‌ها کم است. از آن جمله می‌توان به زنان خیابانی اشاره کرد که سال‌هاست به عنوان یک ناهنجاری ریشه‌ای در جامعه شناخته می‌شود.

جمع آوری این گروه از آسیب رسانان جامعه سال‌ها است که مورد بحث و بررسی است تا جایی که چندین مرتبه نیروی انتظامی به تنهایی وارد شده و با این پدیده مضر اجتماعی برخورد کرده است اما نحوه برخورد‌ها به گونه‌ای نبوده است که بتواند اثرات مثبتی به همراه داشته باشد و پس از چند روز این زنان به کار قبلی خود باز می‌گردند. چندی پیش سردار ساجدی نیا درباره جمع آوری زنان خیابانی به نبود متولی برای نگهداری از این زنان اشاره کرد و پس آن خبر رسید که مراکزی در بهزیستی به عنوان مراکز بازپروری برای این افراد در نظر گرفته شده است.

نگهداری زنان خیابانی در مراکز بازپروری

حسن موسوی چلک، آسیب‌شناس اجتماعی در این رابطه می‌گوید: برخی از این زنان به عنوان روسپی حرفه‌ای شناخته می‌شوند که برخورد و رسیدگی به وضع آن‌ها از بازپروری گذشته و مسئولیت آن‌ها با مراجع و سیستم قضایی است. او می‌افزاید: اما در این میان افرادی هستند که به قول معروف گول خورده و می‌خواهند بازگردند و شرایط بازگشت هم برای آن‌ها فراهم است در نتیجه این افراد از روش‌های مختلف مثل معرفی توسط نیروی انتظامی یا شناسایی بهزیستی به مراکز بازپروری سازمان بهزیستی که طبق قانون تشکیل شده است معرفی می‌شوند.

شناسایی زنان خیابانی کمتر از یک هفته هم امکانپذیر است

امان الله قرایی مقدم، آسیب‌شناس و استاد دانشگاه در رابطه با شرایط کنونی زنان خیابانی به افکارنیوز می‌گوید: شناسایی افراد آسیب رسان به وضع اجتماعی جامعه به قدری برای مسئولان نیروی انتظامی ساده است که حتی ظرف چند روز هم می‌توانند افرادی مثل زنان خیابانی را از سطح شهر‌ها جمع آوری کنند. او می‌افزاید: اما همه موضوع به این ختم نمی‌شود جمع آوری آن‌ها نیازمند مکانی است که آن‌ها را نگهداری کند.

قرایی مقدم ادامه می‌دهد: این گروه از افراد جامعه نیازمند مکانی هستند که هم بتواند برای آن‌ها به عنوان مکانی امن به حساب آید و هم آن‌ها را به خطراتی که در پی آن هستند آگاه کند. این آسیب‌شناس اجتماعی با اشاره به اینکه پدیده زنان خیابانی موضوعی تک بعدی نیست ادامه می‌دهد: این افراد تنها به یک دلیل به این آسیب مبتلا نشده‌اند بررسی ریشه‌ای زندگی آن‌ها نشان می‌دهد که پیش از ازدواج خانواده این افراد نقش مهمی در دام افتادن آن‌ها دارد. اینکه در کودکی یا نوجوانی توسط محارم خود مورد تجاوز قرار گرفته‌اند تا اعتیاد خانواده و فروش فرزندان برای امرار معاش می‌تواند از دلایلی باشد که بیشتر این افراد زندگی نابود شده خود را ناشی از آن می‌دانند. قرایی مقدم معتقد است: برخی از افراد هم به دلایل فیزیولوژیک لذت طلب هستند. اما در این میان خانواده و اعتقادات آن‌ها به اصول معنوی نقش مهمی در انحراف فرزندان دارد.

او می‌افزاید: پس از ازدواج هم می‌توان نشانه‌هایی از انحراف را در افراد مشاهده کرد شخصیت فردی که زن با او زندگی می‌کند و ازدواج چندم بودن و نحوه زندگی آن‌ها می‌تواند موثر باشد. این استاد دانشگاه با اشاره به بررسی که در کرج در میان ۸۶۰ زن انجام داده است می‌گوید: به دنبال پرسش از این افراد که در مکان‌های مختلفی قرار داشتند در پارک و ترمینال‌ها این افراد شوهردار که روابطی با دیگران داشتند معمولا به یکی از آسیب‌های مذکور دچار بوده‌اند.

محیطی که زنان در آن رشد می‌کنند اهمیت زیادی دارد. برای نگهداری از این افراد که در افزایش آسیب‌های اجتماعی موثر هستند نیاز به مکانی است که نباید از ایجاد آن ابایی داشت چراکه این موضوع در تمام دنیا وجود دارد و اگر به درستی کنترل نشود و مکانی برای نگهداری از این افراد پس از جمع آوری وجود نداشته باشد نمی‌توان به سلامت جامعه با پراکندگی این افراد امیدوار بود.

ظهور آسیب‌هایی از لایه‌های پنهان جامعه

او با بیان اینکه موضوع زنان خیابانی همچون دیگر آسیب‌های اجتماعی نیست می‌افزاید: فرهنگ دو لایه دارد یکی ظاهری است و دیگری پنهانی آسیب زنان خیابانی از جمله لایه‌های پنهان اجتماعی است که نمی‌توان بر اساس آنچه دیده می‌شود آمار موثقی از تعداد آن‌ها در جامعه داد. او با اشاره به شیوع بیماریهای جنسی به ویژه ایدز در افراد جامعه می‌گوید: اگر این افراد در جامعه و در میان مردم به راحتی زندگی کنند می‌توانند به افزایش آمار بیماری‌ها مبادرت ورزند مهم‌ترین عامل بروز فحشا فقر و ناتوانی زنان در تامین مایحتاج اولیه زندگیشان است. طلاق و نابسامانیهای خانوادگی، افزایش حاشیه نشینی و مهاجرت، بی‌سوادی و ناآگاهی و اعتیاد از جمله عوامل افزایش پدیده فحشا است.

زنان به دلیل پایین بودن سطح آگاهی و عدم تکوین شخصیت و تلقین پذیری در این زمینه آسیب پذیر‌تر هستند. همچنین پدیده زنان خیابانی زاییده فرار دختران و زنان از خانواده است و عمده‌ترین عامل فرار زنان و دختران به نابسامانی‌های زندگی و خانوادگی باز می‌گردد و این نابسامانی فقط نابسامانی اقتصادی نیست. قرایی مقدم می‌افزاید: من حتی معتقدم که در کشورهای خارجی هم این موضوع از نظر جامعه پذیرفتنی نیست اما جامعه مجبور است برای برآورده کردن یکی از نیازهای اساسی‌اش چنین کانالهایی را باز کند ولی مردم خانواده دار از آن خیابان حتی رد نمی‌شوند. اخیرا هم در اروپا تعدادی به روسپیگری اعتراض کردند.

این اعتراض در کشورهای اسلامی شدید‌تر است به طوری که از نظر من حتی اگر به عنوان مثال مجلس هم در این مورد قانونی را تصویب کند، جامعه ما آن را نمی‌پذیرد چون جامعه ما اسلامی و دینی است. ارزش‌ها و هنجارهای اخلاقی و اسلامی چنین چیزی را نمی‌پذیرد ولو قانون آن را بپذیرد. پس همین هم باعث می‌شود که آمار درستی از این زنان در دست نباشد.

 منبع: افکار نیوز