نگرانی از افزایش خشونت علیه سالمندان

رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با ابراز تأسف از تضعیف اخلاق در جامعه و نقش آن در خطرهایی که می‌تواند برای سالمندان به وجود بیاورد، می‌گوید: با اینکه در دین ما آیات بسیاری درباره تکریم والدین وجود دارد و قرآن به دفعات بر این موضوع تاکید کرده است؛ اما متأسفانه پیروی برخی افراد از فرهنگ غرب باعث شده تا فضایل اخلاقی در کشور تضعیف شود.

به گفته رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران سالمند آزاری به سومین خشونت خانگی در جهان تبدیل شده است. مسئولان، رسانه‌ها و خانواده‌ها سه ضلعی هستند که باید برای فرهنگ‌سازی و بازگشت ارزش پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها برای جلوگیری از افزایش بزه در جامعه گام بردارند.

این روزها داستان‌هایی دهان به دهان و البته در رسانه‌ها منتشر می‌شود که خبر از سرقت اموال و فریب سالمندان در خیابان‌ها می‌دهد. «مریم جمالی» کسی است که مادربزرگش همین چند روز پیش مورد سوء‌استفاده فردی ناشناس که با فریب و به عنوان کمک، به او نزدیک شده بود، قرار گرفته است. او در این باره به «حمایت» می‌گوید: دو روز پیش، مادربزرگم طبق معمول برای خرید نان از خانه بیرون رفت. اما چون پس از گذشت ساعت‌ها باز نگشت، نگران شدیم و موضوع را به ۱۱۰ اطلاع دادیم. وی ادامه می‌دهد: بالاخره نزدیکی‌های شب بود که پلیس مادربزرگم را که کنار خیابان نشسته بوده و گریه می‌کرد، با حالتی پریشان به خانه آورد. او می‌افزاید: بعد از اینکه مادربزرگم کمی حالش جا آمد برای ما تعریف کرد که وقتی برای خرید نان به نانوایی رفته بود، مردی میانسال با مهربانی به او نزدیک می‌شود و پیشنهاد می‌دهد که نانش را تا خانه برایش بیاورد. در راه به او می‌گوید که چند خیابان پایین‌تر به مردم بن رایگان می‌دهند.

مریم در ادامه می‌گوید: مادربزرگم به راحتی فریب می‌خورد و به دنبال مرد راه می‌افتد و داخل کوچه که می‌رسند مرد با کلک هرچه طلا و پول داشته از او می‌گیرد و حتی به نان‌هایی که خریده هم رحم نمی‌کند؛ به این ترتیب مادربزرگم بدون هیچ پولی در خیابان رها می‌شود و همین موضوع باعث می شود تا از فرط ناراحتی حتی آدرس خانه را هم فراموش کند؛ که البته با کمک نیروی انتظامی توانسته به خانه بازگردد.

تهدید تغییر ساختارهای خانواده برای سالمندان
رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با تایید چنین اتفاق‌های ناگواری که روزانه در کشور برای سالمندان در حال رخ دادن است، به «حمایت» می‌گوید: یکی از دغدغه‌های ما که از سال‌ها پیش درباره آن به مردم و مسئولان کشور هم اطلاع دادیم، موضوع کم شدن ارزش وجودی و به تبع آن تنهایی و سوءاستفاده از سالمندان در کشور است. «سید حسن موسوی چلک» می‌افزاید: تغییر ساختار جمعیتی کشور و افزایش مشکلات اقتصادی که به تبع آن بیکاری جوانان را در کشور به دنبال داشته است نیز از دلایل ایجاد مشکل و حمله به سالمندان است.

وی با بیان اینکه در بسیاری از خانواده‌های ایرانی، اعضا احساس وابستگی و مسئولیت پذیری نسبت به یکدیگر را از دست داده‌اند، توضیح می‌دهد: در صورتی که افراد یک خانواده کمتر به هم تعهد داشته باشند، در بیرون از خانه نیز همین احساس را به اعضای جامعه که خانواده‌ای بزرگ محسوب می‌شود، دارند و این موضوع باعث می‌شود بزه در کشور رشد تصاعدی داشته باشد. موسوی چلک با ابراز نگرانی از جایگاه کنونی سالمندان در خانواده‌های ایرانی می‌گوید: زمان زیادی از روزهایی که پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها بچه‌ها را روی زانوهایشان می‌نشاندند و برایشان داستان تعریف می‌کردند، نگذشته است. در آن زمان وقتی می‌خواستند کسی را دعا کنند می‌گفتند، «الهی پیر شوی» یعنی سالمندان از چنان جایگاه والایی برخوردار بودند که وجودشان افتخار بود و دعا می‌کردند هر جوانی به این درجه برسد؛ اما امروزه دیگر این‌طور نیست و حتی هستند کسانی که از همراه شدن با سالمندان خجالت می‌کشند و البته تعداد کسانی که پدر و مادر پیرشان را به خانه سالمندان می‌سپارند نیز کم نیست. موسوی چلک ادامه می‌دهد: با افزایش سن امید به زندگی در کشور و بهبود شاخص‌های زندگی نیز نقش سالمندان در کشور کمرنگ و این موضوع، خود باعث تنهایی و رها شدن آنان در جامعه می‌شود؛ که دقیقا مشکلات از همین جا آغاز می‌شوند.

تضعیف اخلاق در جامعه و سالمند آزاری
رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با ابراز تأسف از تضعیف اخلاق در جامعه و نقش آن در خطرهایی که می‌تواند برای سالمندان به وجود بیاورد، می‌گوید: با اینکه در دین ما آیات بسیاری درباره تکریم والدین وجود دارد و قرآن به دفعات بر این موضوع تاکید کرده است؛ اما متأسفانه پیروی برخی افراد از فرهنگ غرب باعث شده تا فضایل اخلاقی در کشور تضعیف شود و اگر خیلی زود فکری برای آن نکنیم، این مشکل از رابطه والدین با فرزندان در جامعه شروع شده و به کل افراد سرایت می‌کند.

به گفته موسوی اگر نگاهی به ۲۰پرسش مقام معظم رهبری درباره سبک زندگی کنونی در ایران داشته باشیم، می‌بینیم که ایشان نیز نگرانی زیادی در این زمینه دارند و همین موضوع نشان دهنده اهمیت توجه ویژه مسئولان و همچنین رسانه‌ها در فرهنگ سازی و بازگرداندن جایگاه سالمندان در کشور است.

نقش مهم خانواده در حمایت از سالمندان
وی معتقد است که در وهله نخست حمایت و نگهداری خانواده‌ها و اطرافیان از سالمندان، مهم‌ترین بخش پیشگیری از بروز خطر برای آنان است.
موسوی چلک توضیح می‌دهد: تا جایی که ممکن است افراد کهنسال باید در نزدیکی فرزندان یا اطرافیانشان سکونت داشته باشند و حتی برای خرید وسایل خانه خود نیز تنها جایی نروند؛ همچنین سالمندان باید آگاه باشند که هرگز به کسی غیر از آشنایان، اعتماد نکنند و مراقب کسانی که قصد دارند با فریب به آنان نزدیک شوند باشند. اگر سالمندی از سوی فردی احساس خطر کرد یا به کسی مشکوک شد، باید به‌سرعت موضوع را به خانواده و یا به پلیس اطلاع دهد و با هرکسی ارتباط برقرار نکنند.

در بخش کلان جامعه نیز باید اخلاق مداری و کارکردهای خانواده در کشور و از طریق آموزش، در دستور کار جدی قرار گیرد. رییس انجمن مددکاری ایران با بیان این مطلب، می‌افزاید: البته نباید فراموش کرد که علت بخشی از تعرض‌هایی که به سالمندان می‌شود، مشکلات اقتصادی است؛ به طوری که فشارهای مالی و گرانی‌ها گاهی باعث می‌شود تا کسانی که خیلی هم تعلق و احساس مسئولیتی نسبت به جامعه ندارند، به افراد پیر و بی دفاع هم رحم نکنند.

موسوی چلک ادامه می‌دهد: متأسفانه امروزه خشونت علیه سالمندان در کشور، سومین خشونت خانگی محسوب می‌شود. البته تصویری هم که به‌تازگی در فیلم‌ها از سالمندان نشان داده می‌شود، اغلب آنان را افرادی ضعیف و دست و پاگیر نشان می‌دهد که این خود باعث شده تا ارزش وجودی آنان کم شود. بنابراین نقش صدا و سیما نیز در نشان دادن برکتی که وجود سالمندی در خانه دارد و پیشگیری از سوءاستفاده قرار گرفتن آنان، بسیار حایز اهمیت است.

منبع: افکار نیوز