گزارش نشست تخصصی “مددکاری اجتماعی، دیده بانی اجتماعی، همبستگی اجتماعی”/ ۲۵ دیماه

نشست تخصصی “مددکاری اجتماعی، دیده بانی اجتماعی و همبستگی اجتماعی” با حضور مددکاران اجتماعی مدعو از سراسر کشور به صورت آنلاین برگزار گردید.

در این نشست تخصصی که به منظور بحث و بررسی پیرامون شعار سال مددکاری اجتماعی ۲۰۲۱ و مفهوم دیده بانی اجتماعی طرح ریزی شده بود عصر روز پنجشنبه ۲۵ دیماه ۹۹ انجام شد و طی آن مباحثی موضوعاتی کاربردی پیرامون هر سه مفهوم مطرح گردید.

در ابتدای جلسه، مهدی سروی همپا سخنرانی مختصری درباره مبانی و پایه های نظری مفهوم دیده بانی اجتماعی مطرح کرد. وی ضمن بیان تعاریفی از دیده بانی اجتماعی در جامعه شناسی و علوم سیاسی به برخی از محورهای این مفهوم که در منابع و متون مطرح شده اند اشاره نمود.

به گفته سروی، به ارتباط دو سویه توسعه اجتماعی و دیده بانی اجتماعی اشاره کرد و اظهار داشت: ” توسعه اجتماعی و دیده بانی اجتماعی باید هم ارز هم در جامعه دیده شوند و اگر جامعه ای در مسیر توسعه قرار دارد باید دیده بانی اجتماعی را به عنوان یک ابزار اجتماعی مورد استفاده قرار دهد.”

وی ادامه داد: “”نظارت- مطالبه” و “وظیفه- مسئولیت”  ارکان جداناشدنی دیده بانی اجتماعی اند که ارتباطی دوطرفه و دائمی بین آنها برقرار است. جامعه در مسیر توسعه باید این دو رکن را در هر دو سطح “شهروند- شهروند” و “شهروند-دولت” انتظار داشته باشد. کنشگران اجتماعی می توانند نقش آموزش دهنده و تسهیگر را برای این دوسطح عهده دار شوند و مددکاران اجتماعی در این سطح واسط قابل تعریف هستند.”

مهدی سروی همپا، دانشجوی دکتری جامعه شناسی و عضو هیات مدیره انجمن مددکاران اجتماعی ایران در ادامه به مخاطرات اجتماعی که دیده بانی اجتماعی برای حفاظت جامعه از آنها شأن نزول می یابد اشاره کرد و پنج گونه از مخاطرات مهم اجتماعی در مسیر توسعه را اینگونه برشمرد: سیاستگذاری و برنامه ریزی غیرکارشناسی، ساختار و مدیران غیرتخصصی در نهادهای رسمی، توزیع ناعادلانه منابع، اجرای دستوری طرح های محله محور و آسیب های اجتماعی.

وی همچنین پنج سطح دیده بانان اجتماعی را دانشگاهیان، انجمن های غیردولتی، رسانه، تشکلهای محلی و شهروندان عادی معرفی کرد و با تأکید بر اینکه دیده بانی اجتماعی پیش نیازهای بنیادین دارد افزود: ” شکیبایی، عقلانیت، هزینه کرد منطقی، کنش محوری و مشارکت واقعی و عملی از مهمترین پیش نیازهای دیده بانی اجتماعی است و حکومت (در معنای حاکمیت) باید زیرساختهایی شامل سازوکار صلح آمیز انتقال نقدها و مطالبات، احترام به کرامت ذاتی شهروندان و ایجاد حاشیه امن و غیرامنیتی برای دیده بانان بالقوه را تأمین کند چون ایجاد فضای صلح آمیز برای نظارت و مطالبه گری شهروندان برای توسعه کشور و حفظ امنیت پایدار کشور ضروری است”.

در ادامه، حاضرین به طرح سوالات و بحث درباره موانع چالشهایی در اجرایی شدن مسیرهای دیده بانی اشاره کردند و برخورد سخت افزارانه با نقدهای نرم افزاری، عدم استقبال واقعی حاکمیت از مشارکت تشکلهای اجتماعی، شعارزدگی در سازمان های اجتماعی و ضعف آموزش دانشگاهی برای اجرای دیده بانی اجتماعی از جمله موانعی بود که پیرامون آنها تبادل نظر صورت گرفت.

در بخش دیگری از این نشست که از ساعت ۱۴ لغایت ۱۷:۳۰ ادامه داشت، عباسعلی یزدانی دیگر عضو هیات مدیره انجمن با ارائه توضیحی درخصوص کنفرانس امور اجتماعی در برنامه هفتم توسعه ، این کنفرانس را به عنوان یکی از مصادیق دیده بانی اجتماعی دانست و اظهار داشت: ” دیده بانی اجتماعی یک کنش فعالانه اجتماعی است و با تمرکز بر وقایع و پدیده های صرفا منفی نمی شود انتظار تغییر داشت. کنفرانس امور اجتماعی در برنامه هفتم توسعه مانند کنفرانس مشابه قبلی که در گناباد برگزار شد همبستگی نهادهای دولتی و انجمن های غیردولتی را در پی داشته و این کنفرانس با حضور کم نظیر انجمن های غیردولتی و پیشنهادهایی که به سیاستگذاران ارائه خواهد داد از جمله فعالیت های عملیاتی دیده بانی اجتماعی است. زیرا دیده بانی بدون پیشنهاد به توسعه منجر نخواهد شد.”

وی افزود: “البته انتظار و امیدواریمان همیشه این بوده که تولیدات و مطالبات به صورت یک سویه از تهران به نقاط دیگر کشور صادر نشود و توسعه همه جانبه مستلزم این است که کنشگران اجتماعی و مددکاران اجتماعی ضعف ها و ظرفیت های استانها و مناطق مختلف کشور را در قالب گزارشها و مقالات به حاکمیت انعکاس دهند و هنوز امیدواریم که نخبگان اجتماعی بر اساس هر زیست بوم تولید محتوا کنند و بر همان اساس هم نظارت و دیده بانی نمایند.”

ارائه گزارش مختصری از یک پژوهش علمی در خصوص سطح استرس مددکاران اجتماعی فعال در دوره پاندمی کووید از دیگر بخشهای این نشست تخصصی بود که گزارش تفصیلی آن به زودی منتشر خواهد شد. این پژوهش با مدیریت امیر مغنی باشی به صورت آنلاین و با مشارکت حدود ۶۵۰ نفر از سراسر کشور انجام شد.

حامد علمایی، نماینده ایران در کمیته سازمان ملل فدراسیون بین المللی مددکاران اجتماعی نیز با یادآوری رخداد بزرگ کنفرانس منطقه ای ۲۰۲۳ آسیا-اقیانوسیه که قرار است در تهران برگزار شود حاضرین را به تولید محتوای بومی و تلاش برای بازتاب آن در سطح جهانی تشویق کرد و با اشاره به قرار گرفتن برنامه اورژانس اجتماعی در طرح درسی مددکاری اجتماعی هلند ابراز امیدواری کرد که سایر اقدامات موثر و منحصر به فردی که در کشور از سوی مددکاران اجتماعی صورت می گیرد بتواند جایگاه خود را در سطح بین المللی به دست آورد.

همچنین خانم هایده بهبودی توضیحاتی درباره تفاهم نامه اخیری که بین انجمن مددکاران اجتماعی ایران و سازمان آموزش و پرورش استثنایی با هدف همکاری های علمی و اجرایی دو نهاد امضا شد ارائه کرد و گزارشی از اقدامات صورت گرفته در راستایی اجرایی شدن این تفاهم نامه بیان کرد. مسئولین استانی انجمن که در این نشست حضور داشتند نیز با بیان نقدها و پیشنهادهایی برای بهبود روند اجرای مفاد این تفاهم نامه بر همکاری بیش از پیش برای تحقق هدفهای تعیین شده آن تأکید کردند.

در انتهای نشست، دکتر موسوی چلک، رئیس انجمن با جمع بندی از مباحث مطرح شده ابراز امیدواری کرد با توجه به ظرفیت های اینترنتی، برنامه های مشابهی در روزهای آینده در استانهای مختلف برگزار شود و برهمین اساس، مقرر شد برنامه زمان بندی شده برای مددکاران اجتماعی هر استان طی روزهای آینده صورت گیرد تا ضمن تقویت فضای وفاق و ترمیم شبکه های اجتماعی در جامعه مددکاران اجتماعی کشور موضوعات علمی و صنفی مختلف با مشارکت حداکثری مددکاران اجتماعی شهرهای مختلف به بحث و گفتگو گذاشته شود.

انتهای پیام. ی/

روابط عمومی انجمن مددکاران اجتماعی ایران