جلوگیری از تصادفات با تقویت کمپین‌ها
تصادفات یکی از موضوعاتی است که در کشور ما نگرانی نسبت به آن بسیار زیاد است، به گونه ای که برخی آمارها نشان می‌دهد روزانه ۵۰ الی ۵۲ نفر بر اثر تصادف جان خود را از دست می‌دهند، حتی اعلام شده که تا هشت الی ۱۰ برابر افراد در تصادفات دچار مصدومیت و معلولیت می‌شوند. آمار فوتی‌های تصادف در سال ۹۴، ۱۶ الی ۱۷ هزار نفر بود. هر چند این میزان نسبت به سال‌های قبل کاهش پیدا کرده، اما همچنان این رقم قابل توجه و نگران کننده است. بنابراین با استفاده از فرصت‌های مختلف باید هم مردم و هم مسئولان برای ایجاد حساسیت در این زمینه اقدام کنند. بدون شک کمپین‌هایی که در این راستا با هدف اطلاع رسانی شکل می‌گیرند بسیار تاثیرگذارند و این موضوعی است که در ایران به تازگی شروع شده است، به گونه ای که ما در دو سال اخیر در انجمن مددکاری کمپین پیشگیری اجتماعی در تصادفات را مبنای کاهش تصادفات قرار داده ایم، به دلیل اینکه با این واقعیت مواجه شده ایم که در بخش تصادفات سه عامل کلیدی خودرو و ایمنی، راه و ایمنی و نیروی انسانی وجود دارند و بدون شک نیروی انسانی اثرگذاری بیشتری در این حوزه دارد. بنابراین کمپین‌ها می‌توانند حساسیت را در افراد ایجاد کنند تا با مراقبت بیشتر میزان تصادفات کمتر شود و به تبع آن پیامدها نیز کاهش یابد، چرا که وقتی کمپین‌های پیشگیری از تصادفات تقویت شوند، آگاهی مردم افزایش می‌یابد.
کاهش تصادفات با اطلاع رسانی
در دهه ۷۰ بود که اولین اقدامات در زمینه بررسی تصادفات سالانه در ایران انجام شد، تا جایی که هر ساله منتظریم برای مثال آمار فوتی‌های سفرهای تابستانی اعلام شود، چرا که حساسیت‌ها در این زمینه ایجاد شده است. با وجود این، کمپین‌ها هم می‌توانند در این حوزه کار کنند و حساسیت را در مردم بیشتر کنند. همچنین در ایران سومین عامل مرگ و میر بعد از مشکلات قلبی و سرطان تصادفات است و بیشترین قربانیان تصادفات کسانی هستند که در سن فعال ۲۰ تا ۴۵ سالگی هستند. طبیعی است که اگر کشوری می‌خواهد مسیر پیشرفت را طی کند، نباید به راحتی نیروی فعال خود را از دست بدهد. فعالیت کمپین‌های پیشگیری از تصادفات نیز می‌توانند در این حوزه تاثیرگذار باشند. نکته مهمی که نباید فراموش کنیم اطلاع رسانی است، چرا که آگاهی بخشی مهم‌ترین عامل موفقیت در مدیریت پیامدهای منفی ناشی از تصادفات است. طبیعتا امروزه گسترش تکنولوژی کمک می‌کند تا با استفاده از فضای مجازی حساسیت و اطلاعات بیشتر و سریع تری را در مردم ایجاد کنیم. همه این موارد جزو دلایلی است که کمپین‌ها توسط گروه‌های مختلف به ویژه بخش غیر دولتی در حوزه تصادفات شکل بگیرند. همچنین در مورد خروجی تصادفات افرادی که فوت نمی‌کنند نیز به گروه معلولان اضافه می‌شوند و طبیعتا دولت و خانواده‌ها باید هزینه زیادی را تا پایان عمر این گروه متقبل شوند. از سوی دیگر اکثر فوتی‌ها مردان هستند و همین امر یکی از مسائلی است که باعث می‌شود اکنون میلیون‌ها زن سرپرست خانوار در کشور داشته داشته باشیم. با وجود این، اگر در زمینه کاهش تصادفات تلاش کنیم به تبع آن از میزان معلولان و از کارافتادگان کاسته می‌شود و همچنین بسیاری از خانواده‌ها سرپرست خود را از دست نمی‌دهند تا زنان خانواده مجبور باشند بار خانواده را به دوش بکشند.
تمرکز کمپین‌ها بر نیروی انسانی
آلمان تقریبا ۴۰ سال قبل سالانه بیش از ۲۱ هزار نفر فوتی ناشی از تصادفات داشت، اما دو سال قبل این تعداد به کمتر از چهار هزار نفر رسید و در عین حال که روی ایمنی جاده و خودرو کار می‌کرد با بهره گیری از تشکل غیردولتی بیشترین انرژی خود را روی نیروی انسانی گذاشت. به همین دلیل آمار کشته شدگان آلمانی در تصادفات کاهش یافت. همه ما قبول داریم که نیروی انسانی مهم‌ترین عامل وقوع تصادفات است و این نکته ای است که کمپین‌ها باید روی آن متمرکز شوند. همچنین واژگونی، انحراف به چپ، سرعت غیر مجاز و… عوامل موثری در تصادفات هستند که پلیس در هر مقطع این موارد را اعلام می‌کند. بنابراین کمپین‌های پیشگیری از تصادفات می‌توانند رفتارهای ترافیکی مردم را به نوعی تغییر دهند و مقررات راهنمایی و رانندگی را در آنها درونی کنند تا خودشان خود کنترلی در رانندگی داشته باشند.
کاهش تصادفات با فعال‌شدن کمپین‌ها
ما بیش از هر چیزی نیاز به آموزش در حوزه کاهش تصادفات داریم؛ آموزشی که مستمر، درست و اثربخش باشد. باید در این زمینه از روش‌ها و ظرفیت‌ها استفاده کنیم. برای مثال همیاران پلیس، برنامه‌های مدارس، مهد کودک‌ها، رسانه‌ها، مطبوعات، همایش‌ها، نشست‌ها و هشدارهایی که در قالب بنر، پوستر و تراکت ارائه می‌شوند، در کاهش تصادفات نقش موثری دارند، حتی ماهیت کمپین‌ها هم این‌گونه است که سریع افراد را به خودشان جذب می‌کنند. استمرار آموزش مقررات راهنمایی و رانندگی و یادآوری قانون از طریق کمپین‌ها نیز بسیار مفید و اثربخش است. من اعتقاد دارم اگر قانون را بشناسیم حساسیت‌ها نسبت به کاهش تصادفات بیشتر می‌شود. پس بهتر است قانون شناسی با کمپین‌های پیشگیری از تصادفات در میان مردم رواج پیدا کند.
پوشش اطلاعاتی کمپین‌ها برای تمام سنین
اعلام شده است که در ازای هر ساعت دو نفر بر اثر تصادف در ایران فوت می‌کنند که اگر این آمار درست باشد و کم شماری نکرده باشیم، بسیار نگران کننده است. این در حالی است که سردار مومنی، جانشینی فرمانده نیروی انتظامی نیز چندی پیش گفتند در طول سال هزینه‌ای که از سوانح ترافیکی به کشور تحمیل می‌شود شش درصد تولید ناخالص ملی است. اگر اندکی با دغدغه به مسائل نگاه کنیم به سادگی نمی‌توان از این آمارها گذشت. با وجود این، کمپین‌ها می‌توانند تغییر رفتار رانندگی را با اطلاع رسانی انجام دهند، به شرط اینکه اطلاعات درست و به موقع باشند تا حساسیت در مردم ایجاد شود، همچنین نوع مخاطب و روش اطلاع رسانی برای جذب مخاطبان بسیار تاثیرگذار است، چرا که اگر مخاطبان ما کودکان باشند نوع اطلاعات متفاوت خواهد بود، اما اگر جوانان را مبنا قرار دهیم کمپین‌های پیشگیری از تصادفات می‌توانند در فضای مجازی کمک کنند تا رفتارهای مناسبی را برای مدیریت ترافیکی داشته باشیم. فراموش نکنیم اطلاع‌رسانی باید به گونه‌ای باشد که همه گروه‌های انسانی را در بر بگیرد. تنها به شرط افزایش آگاهی همه اقشار جامعه است که می‌توان از میزان حوادث جاده‌ای و به تبع آن مرگ و میر ناشی از آن کاست و به سمت توسعه حرکت کرد.
سیدحسن موسوی چلک
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران
منبع: روزنامه آرمان