به بهانه کمپین پیشگیری از تصادفات
سیدمحمدحسین جوادی-مددکاراجتماعی
نگاهی به تاریخ مددکاری اجتماعی درایران وجهان نشان می دهدکه مددکاران متناسب باشرایط جامعه طرح های مداخله خودرابرای بهبود کیفیت زندگی مردم تعریف می کنند.برای مثال تاقبل ازدهه ۱۹۶۰ نقش مدافع درحرفه مددکاری اجتماعی جایگاهی نداشت.اما امروزه کاربرداین نقش درمددکاری اجتماعی بویژه درمددکارانی که درسیستم قضایی کارمی کنند متداول است. دردهه ۱۳۴۰ و۱۳۵۰ مددکاران اجتماعی در ایران در زمینه تنظیم خانواده نقش قابل توجهی داشتند اما امروزه این نقش به حاشیه رانده شده است. سال ۲۰۱۳ دانشگاه تنسی امریکا دوره آموزشی مددکاری دامپزشکی را برگزارکرد! خوب برای ماکمی قریب است اما شرایط اجتماعی جامعه امریکا زمینه رابرای فعالیت مددکاران دراین حوزه فراهم کرده است.بطورکلی می توان گفت که تغییرات اجتماعی وفرهنگی، قلمروهای جدیدی برای حرفه مددکاری اجتماعی بوجودمی آورد.افزایش نرخ پرونده های قضایی وبالا رفتن نرخ خشونت خانگی، طلاق و… درچندسال گذشته ضرورت بکارگیری مددکاران اجتماعی درنیروی انتظامی درکشوررافراهم کرد ودیدیدکه به سرعت مراکزمددکاری ومشاوره درپاسگاه ها ایجادوتوسعه یافت.جامعه ایرانی جامعه ای جوان است چنان که طبق سرشماری انجام شده درسال ۱۳۹۰ میانگین سنی جمعیت ۲۹.۸۶ سال بوده است. و ۳۲ درصد ازآنان درگروه سنی ۲۹-۱۵ سال یا به عبارتی سن جوانی قراردارند.ازطرفی جوانان بیشترین قربانیان تصادفات رانندگی در ایران اند. همچنین نرخ ایرانیان استفاده کننده از وسایط نقلیه مانند موتورسیکلت وخودروی سبک درسالهای اخیر به شدت افزایش یافته به طوری که این رقم درسال ۱۳۹۰ به شصت وپنج درصد رسیده است! کنارهم قرار دادن این داده ها ما را به سمتی رهنمون می کند که بپذیریم تصادفات رانندگی به طورمستقیم وغیرمستقیم برروی شاخص های توسعه وسلامت کشور ایران تاثیرمی گذارد. ازسویی منجر به فوت، ناتوانی و معلولیت شمار زیادی از افراد می گردد و ازسویی دیگرمشکلات ومسائل اجتماعی ویژه ای را برای اقشارمختلف مردم به بارمی آوردکه نیازمند توجه برنامه ریزان اجتماعی ومددکاران به این موضوع مهم می باشد. نگاهی به تعریف کمیسیون عمل انجمن ملی مددکاران اجتماعی آمریکا در سال ۱۹۵۸ از مددکاری اجتماعی راه رابرای ما در امر پیشگیری ازتصادفات روشن می کند: مددکاری اجتماعی هنری است برگرفته از ارزش ها، اهداف، دانش و روش ها که به افراد ، گروه ها و جوامع در جهت حل مشکلات شان کمک و یاری می رساند و به دنبال تأمین سه هدف عمده است که عبارتند از: ۱- کمک به افراد، گروه ها و جوامع در شناسایی مشکلات خود، علل بروز آن و حل این مشکلات که در بیشتر مواقع بر اثر عدم هماهنگی میان افراد و محیط شان به وجود می آید. ۲- مشخص کردن موقعیت های مشکل آفرین میان افراد، گروه ها و محیط به منظور پیشگیری از وقوع آن ها. ۳- مددکاری اجتماعی علاوه بر دنبال کردن این اهداف درمانی و پیشگیرانه، در پی یافتن، شناسایی و تقویت حداکثر توان بالقوه افراد، گروه ها و اجتماعات نیز می باشد. با توجه به دومین هدفی که برای مددکاری اجتماعی در این تعریف یاد شده است، می توان گفت تصادفات رانندگی از جمله موقعیت های مشکل آفرین جامعه ایران هستند، و مددکاران به عنوان یکی از افراد تأثیر گذار در این موقعیت ها، وظیفه دارند افراد، گروه ها و جوامع را نسبت به چنین موقعیت مشکل زا آگاه سازند و بنیان گذار حرکتی نو در جامعه خود باشند. این مقوله مربوط به سلامت عمومی جامعه است، حیطه ای که شاید ما مددکاران بتوانیم نقشی بارز و تأثیرگذار در آن ایفا کنیم.
