تقویت فرهنگ گفتگو در خانواده، ضرورت جامعه
تقویت فرهنگ گفتگو در خانواده، ضرورت جامعه
(به بهانه شب یلدا)
یکی از مهمترین کارکرد جشن ها و مناسبت ها در تمامی جوامع ایجاد فضای صمیمی میان مردم است.در این میان برخی از مناسبت ها در تقویت ارتباطات درون خانوادگی نقش به سزایی دارند که از جمله آنها جشن شب یلدا(شب چله) به عنوان بلندترین شب سال است.در این جشن خانواده ها از مدت ها قبل برای داشتن شبی خاطره انگیز برنامه ریزی می کنند.در برخی از مناطق خوردن سیزده نوع میوه و سایر مواد خوراکی از قبیل هندوانه،انار،آجیل شب چله و .. رسم است. با توجه به افزایش فشار های مختلف روانی و اجتماعی به دلیل مشکلات وگرفتاری های که مردم دارند امروزه بیش از هر زمانی نیاز به زندگی در کانون گرم خانوادگی احساس می شود و یکی از راه های ایجاد این فضای گرم تقویت فرهنگ گفتگو در میان اعضاء خانواده و بستگان است.در پژوهشی که چند سال قبل با عنوان «فرهنگ گفتگو در میان خانواده های ایرانی» داشتم این زمان به حدود ۱۵ دقیقه رسیده بود که نشان از ضعف این فرهنگ در میان اعضاء خانواده است. تقویت این فرهنگ مستلزم آشنایی با آداب و مهارت گفتگو است.یکی از اشکالات ما در استفاده از این مهارت این است که در بسیاری از مواقع گفتگو ها به مشاجره ختم می شود.یا در باره موضوعاتی که برای صحبت انتخاب می کنیم دقت لازم را به عمل نمی آوریم لذا ممکن است برای طرفین گفتگو جذابیت نداشته باشد.یا زمان مناسبی را برای صحبت انتخاب نمی کنیم.گاهی اوقات هم جایی که نباید حرفی را بزنیم، می زنیم . دلایل و شرایط دیگر نیز موجب می شود تا کمتر راغب به گفتگو با اعضاء خانواده شویم.مقایسه ها،سرزنش، تحقیر ها، صحبت کردن از دیگران و …. نیز ازجمله دلایلی است که می تواند در کاهش زمان گفتگوی موثر تاثیر گذار باشد.نقش رسانه ها و تکنولوژی های پیشرفته را هم نمی توان در این زمینه انکار کرد.بگونه ای امروزه چیدمان مبلمان و صندلی ها و … براساس محل قرار گرفتن تلویزیون و … تعیین می شود.سفره ها جمع شده است و یا به شکل مثلثی شکل شده است چون یک طرف سفره یا میز نهار غذاخوری باید خالی باشد تا تصویر صفحه تلویزیون حتی هنگام غذا خوردن تمام وکمال دیده شود.لذا سفره گرد یا چهار گوش که همه اطراف سفره بنشینند دیگر جایی در زندگی ما ندارد.همه این موارد موجب شده است تا گفتگو درخانواده کمرنگ و کمرنک تر شود و همین شرایط فاصله عاطفی میان اعضاء خانواده را ایجاد و بیشتر می کند.استفاده مستمر از کامپیوتر و تلفن همراه در داخل منزل هم بر این قضیه دامن می زند.لذا در شرایط کنونی این فرهنگ تضعیف شده است که تضعیف آن هم مشکلات متعدد دیگری را بوجود می آورد.حال بیاییم به بهانه شب یلدا فرهنگ گفتگو را در خانواده ها تقویت کنیم تا خانه همچنان کانون مهر و محبت و صمیمیت باشد.یلداتان مبارک.
سید حسن موسوی چلک
رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران