کار جمعی یکی از مولفه های پیشرفت جوامع است

یک مددکار اجتماعی با اشاره به اهمیت مشارکت اجتماعی گفت: در عصر حاضر کار جمعی از مولفه‌های پیشرفت در هر جامعه ای محسوب می شود.

سید حسن موسوی چلک روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، افزود: فراموش نکنیم که کار جمعی از مولفه‌های پیشرفت در هر جامعه ای محسوب می شود. زمانی که افراد یک جامعه فرهنگ کار دسته جمعی را فرا گیرند، تمایل بیشتری نیز برای تلاش در جهت سازندگی آن جامعه شکل می‌گیرد.
وی با بیان این مطلب که انسان موجودی اجتماعی است لذا برای داشتن زندگی با نشاط و اطمینان از حال و آینده به ناچار می بایست در بسیاری از امور با دیگران تشریک مساعی کند، افزود: انسان تنها در جامعه راه به جایی نخواهد برد و شاید به همین دلیل است که از ابتدای خلقت کار گروهی مبنای زندگی انسان بوده و هست و باید باشد.
این مددکار اجتماعی اظهارکرد: با کمی تامل در مورد فرهنگ کار جمعی در کشور درمی یابیم که مبنای برخی مشاغل همچون کشاورزی و دامداری بر کار جمعی استوار است اگرچه برخی معتقدند که ایرانیان بیشتر به کارهای فردی گرایش دارند و این عبارت را به کار می برند که ایرانیان خودمحور (فردمحور) هستند و من هم نمی خواهم این نوع نگاه را رد کنم اما این برداشت به طور مطلق قابل تعمیم نیست.
موسوی چلک ترجیح منافع فردی بر منافع جمعی، تمرکز بر اختلافات در حوزه های مختلف، شهرنشینی، تغییر ساختار روابط اجتماعی مردم، تغییر سبک زندگی، جایگزینی تکنولوژی و فناوریهای نوین که باعث تقویت رفتار فردی می شود، ضعف سرمایه اجتماعی و مولفه های آن از قبیل اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و کاهش مسئولیت پذیری اجتماعی را از عوامل موثر بر کاهش کار گرهی عنوان کرد.
وی تاکید کرد: میزان مشارکت اجتماعی و به عبارتی فرهنگ کار گروهی یکی از ملاک هایی است که کشورهای توسعه یافته را از کشورهای در حال توسعه مجزا می کند و در نتیجه بهره وری و کیفیت کار افزایش می یابد و از طرفی زمان کمتری برای انجام کارها صرف می شود.
این مددکار اجتماعی ادامه داد: کار گروهی حتی در کاهش منابع هم موثر است و باعث می شود فشار کاری کمتری بر افراد تحمیل شود. اما با این وجود در کشورهای توسعه نیافته افراد علاقه ای به فعالیت گروهی ندارند و همین امر سبب می شود که علاوه بر صرف انرژی بیشتر، کارها با کیفیت پایین تری در این جوامع انجام پذیرد.
وی با اشاره به این که اگرچه مشارکت در حیات اجتماعی انسان سابقه ای طولانی دارد اما در دنیای جدید و از دهه ۱۹۷۰ به بعد در ادبیات توسعه، قالب رویکردهای مشارکتی مورد توجه قرار گرفت، گفت: از منظر جامعه شناختی مشارکت نوعی فرآیند تعاملی چند سویه است و باید بین مشارکت به عنوان عمل و تعهد (عمل مشارکت) و به عنوان حالت یا وضع (امر شرکت کردن) تمیز قائل شد. مشارکت در معنای نخست، داشتن حضور فعالانه در گروه است و در معنای دوم از تعلق گروهی خاص و داشتن سهم در هستی آن خبر می دهد.
این مددکار اجتماعی، مشارکت اجتماعی را پذیرش اصل برابری مردم عنوان و هدف از آن را همفکری، همکاری، و تشریک مساعی افراد در جهت بهبود کمیت و کیفیت زندگی در تمامی زمینه های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی عنوان کرد.
وی اظهار کرد انجام کار گروهی و مشارکت اجتماعی می بایست دارای ویژگی جمعی، ارادی، منطقی و داوطلبانه باشد تا شاهد اثرگذاری لازم باشیم. براین اساس مشارکت اجتماعی را نوعی کنش آگاهانه، داوطلبانه، جمعی و کم و بیش سازمان یافته افراد و گروه ها در جهت اهداف، نیازها و منافع جمعی تعریف می کنند.

**مزایای کار جمعی
این مددکار اجتماعی درخصوص مزایا و کارکردهای کار گروهی بیان کرد: افزایش احساس ارزشمندی در افراد، کاهش هزینه خدمات، اجرای کامل برنامه ها، ایجاد انگیزش و ارزش درونی برای مشارکت کنندگان، توسعه بهینه کشور، تقویت احساس مسئولیت، رفع وابستگی کشور، افزایش ارزش دانش بومی و انجام امور به شیوه درست از مزایای کار جمعی است.
موسوی چلک، بی اعتمادی یا کاهش اعتماد به اعضای گروه، فرار از پذیرش مسئولیت در جمع، ترس از پاسخگویی به تعهداتی که در گروه مشخص می شود را از موانع عمده کار گروهی عنوان کرد.
وی افزود: توجه بیش از پیش سازمان ها در عصر حاضر برای ماندگاری و کسب سهم بیشتر بازار، موجب شده تا مطالعات پژوهشگران علم مدیریت در جهت افزایش اثربخشی و کارآمدی فعالیت ها، به سمت تیم های کاری حرکت کند. کارآمدی و اثربخشی تیم های کاری مستلزم تقویت اصول اساسی کار تیم و شناخت موانع و آفات است چرا که نحوه تعامل و نقش هریک از اعضا به عنوان تقویت کننده یا مانع، عنصری سرنوشت ساز است.
وی به اهمیت کار تیمی تاکید کرد و گفت: گروهی از دانشمندان علم مدیریت آن را لازمه دست یافتن به مزیت رقابتی پایدار در فضای رقابتی دنیای امروز می‌دانند و عده‌ای معتقدند تنها کار تیمی است که در نهایت باعث ایجاد مزیت رقابتی می‌شود، زیرا هم توان لازم را دارد و هم کمیاب است .
موسوی چلک افزود: اگر همه کارکنان یک سازمان به سوی یک هدف مشترک بسیج شوند، در هر رشته و در هر بازار و در برابر هر رقیبی و در هر زمان، موفقیت ثمره تلاش آنها خواهد بود. هر چند که درست کردن یک تیم متحد و یک دست مشکل است اما پیچیده و غیر ممکن نیست و شاید حفظ نمودن آن از تشکیل آن مهم‌تر باشد.
وی گفت: انسان موجودی اجتماعی است و برای رفع نیازهای خود و همچنین داشتن زندگی با نشاط و اطمینان از حال و آینده می بایست در بسیاری از امور با دیگران مشارکت داشته باشد. از طرفی در عصر حاضر کار جمعی از مولفه‌های پیشرفت در هر جامعه ای محسوب می شود. زمانی که افراد یک جامعه فرهنگ کار دسته جمعی را فرا گیرند، تمایل بیشتری نیز برای تلاش در جهت سازندگی آن جامعه شکل می‌گیرد.
موسوی چلک اظهار کرد: البته فرهنگ کار جمعی در ایران ضعیف است و عوامل متعددی همچون عوامل تاریخی و خودکامگی پادشاهان، سوءمدیریت، انتصاب مدیران ناکارآمد، نبود تشویق و تنبیه، ناامیدی از اینکه کارها به نتیجه برسد، وضعیت معاش نگران‌کننده، همه و همه در تضعیف اصل فرهنگ کار جمعی موثر هستند.
وی در پایان گفت: به طور خلاصه راهکارهای برون رفت از این مشکل و ترویج فرهنگ کار گروهی می تواند از خانواده شروع و تا مدرسه و دانشگاه و حتی در مقطع دکتری ادامه داشته باشد و رسانه ها نیز می توانند با توجه به شرایط بومی هر منطقه نقش موثری در این زمینه داشته باشند. همچنین سعی کنیم تا حدودی نیازهای افراد و رضایتمندی آنها را در گروه تامین کنیم.