گفتگو با حامد علمایی، نماینده ایرانی فدراسیون بین المللی مددکاران اجتماعی در سازمان ملل
جناب آقای علمایی انتصاب شما را در یک سمت جهانی تبریک می گوییم و این قطعا باعث افتخار و مایه پیشرفت این حرفه انسانی در کشور و منطقه خواهد بود. لطفاً کمی درباره این جایگاه و نحوه حضور و انتخابتان صحبت بفرمایید. چگونه این انتخاب انجام شد؟
ممنونم. از اواخر بهار سال جاری، فدراسیون جهانی مددکاری اجتماعی به دنبال انتخاب افراد جدیدی بود که این فدراسیون و حرفه ی مددکاری اجتماعی را در سازمان ملل متحد نمایندگی کنند. این موضوع در جلسه هیئت رئیسه منطقه آسیا و اقیانوسیه در هندوستان مطرح شد و آقای دکتر موسوی چلک که عضو هیئت رئیسه منطقه ای فدراسیون هستند بلافاصله بنده را در جلسه جهت احراز این سمت معرفی نمودند. سپس فرم ها و مدارک مرتبط جهت درخواست این سمت تکمیل و به دفتر منطقه ی آسیا اقیانوسیه ارسال گردید. دفتر منطقه ای پس از تاییدصحت مدارک ، آنها را به کمیسر فدراسیون در دفتر سازمان ملل مستقر در ژنو ارسال نمود و سپس مصاحبه های تخصصی از طریق ویدئو کنفرانس با تمام متقاضیان از جمله اینجانب انجام شد و نتایج مصاحبه توسط رئیس منطقه ای فدراسیون و کمیسر فدراسیون در ژنو بررسی گردید. طی پیگیریهایی که در سفر به ایتالیا و حین شرکت در نشست اروپایی مددکاری اجتماعی انجام گرفت نهایتاً در ۲۶ آذرماه بنده به عنوان نماینده فدراسیون از منطقه آسیا اقیانوسیه در سازمان ملل متحد معرفی شدم.
فکر می کنید چه عواملی باعث شد این انتخاب صورت بگیرد؟
در تابستان ۱۳۹۶ سفری کاری به اروپا داشتم که طی آن سفری نیز به عنوان مسئول کمیته امور بین الملل انجمن به کشور سوئیس انجام دادم تا از مقر فدراسیون جهانی مددکاری اجتماعی در این کشور بازدید کنم. طی بازدید از دفتر این سازمان اتاقی را دیدم که مدارک کشورهای مختلف در آن بایگانی می شد. زونکنی مربوط به ایران وجود داشت که با اجازه مقامات فدراسیون آن را مطالعه نمودم و نامه ای از سال ۱۳۴۰ با امضای استاد مرحوم پاکدل سلطانی اولین مدیرعامل انجمن مددکاران اجتماعی ایران (کانون) در آن پیدا کردم ولی بعد از آن مکاتبه یا ارتباطی از طرف انجمن مددکاران اجتماعی ایران با فدراسیون وجود نداشت. البته از سال ۱۳۹۱ با پیگیریهای انجمن در زمان مسئولیت سرکار خانم شیما پرن فر به عنوان مدیر کمیته امور بین الملل، مجمع عمومی فدراسیون که آن زمان در استکهلم برگزار شد، عضویت انجمن کشورمان را تصویب کرده بود و سالانه گزارش عملکرد کشورمان و پیام رئیس انجمن ما برای روز جهانی مددکاری اجتماعی ارسال می شد. در مورد تعریف جدید جهانی مددکاری اجتماعی نیز حدود یکسال انجمن با جمع آوری نظرات مددکاران اجتماعی ایرانی و جمع بندی و ارسال آنها به فدراسیون همکاریهایی را شروع کرده بود ولی باز هم سطح ارتباطات امکان گسترش بیشتر را داشت. در همان سفر از مقر فدراسیون با دکتر موسوی چلک ارتباط با ویدئو کنفرانس برقرار کردم و ایشان دبیرکل فدراسیون را جهت بازدید از توانمندیها و ظرفیتهای مددکاری اجتماعی کشورمان دعوت نمودند. تصمیم هیئت مدیره در آن زمان جهت تقویت تعاملات بین المللی ما بعد از سابقه ای ۶۰ ساله منجر برگزاری اولین کنگره بین المللی مددکاری اجتماعی تحت عنوان ۶۰ سال مددکاری اجتماعی در ایران که در طی آن نمایندگانی از ۲۰ کشور دنیا، دبیرکل فدراسیون جهانی، رئیس منطقه آسیا اقیانوسیه، معاون اروپایی فدراسیون و کمیسر این فدراسیون در سازمان ملل خانم دکتر پریسکا فلشلین شرکت داشتند و فرصت بی نظیری فراهم شد تا مقامات تاثیرگذار این نهاد مهم بین المللی با ظرفیتها و توانمندیهای ما آشنا شوند. بلافاصله بحث انتخاب دکتر موسوی چلک به عنوان عضو هیئت رئیسه و کمیسر اخلاق فدراسیون در منطقه آسیا اقیانوسیه مطرح شد و مراحل اداری آن در مدت چند هفته تکمیل و ایشان این دو کرسی مهم منطقه ای را به نمایندگی از ایران احراز نمودند. پس از آن حضور فعال انجمن و اعضای آن در همایشهای مددکاری اجتماعی در سطح جهان تقویت شد و به خصوص امضای تفاهم نامه های همکاری که با ۱۱ انجمن از ۱۰ کشور انجام داده بودیم زمینه همکاریهای بیشتر شد. پرچم ایران و لوگوی انجمن ما در اکثر نشست های منطقه ای و جهانی قرار گرفت و به طور مستمر افراد بیشتری در دنیا با مددکاری اجتماعی در ایران آشنا شدند. ایران نقش بسیار مهمی در تدوین دومین سند جامع بین المللی مددکاری اجتماعی یعنی اصول اخلاقی این حرفه ایفا نمود و تاثیرات زیادی در تصمیم گیریهای جهانی و منطقه ایخصوصاً از طریق حضور فعال در مجمع عمومی فدراسیون جهانی و منطقه ای داشت. برگزاری دومین همایش بین المللی مددکاری اجتماعی در ایران در اردیبهشت ۹۸ که رئیس انجمن بین المللی دنشگاههای مددکاری اجتماعی در آن شرکت داشت نیز تاثیر به سزایی در درک توانمندیهای کشورمان داشت. سال ۲۰۱۹ به دلیل تکمیل مدارک و پروپوزالهای مربوط به میزبانی همایشهای بین المللی مددکاری اجتماعی در سالهای ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ سال پرکاری برای ما بود. البته درخواست میزبانی این رویدادها را در سال ۹۶ و قبل هز برگزاری اولین کنگره جهانی در ایران به صورت رسمی ارسال نموده بودیم. ارائه این مدارک و دفاع از پروپوزالهایمان در سطح جهانی و منطقه ای نیز در معرفی ظرفیتهای ایران موثر بود. نهایتاً این انتخاب که سومین کرسی جهانی مددکاری اجتماعی برای کشورمان است نتیجه زحمات و تلاشهای شصت و دو ساله مددکاران اجتماعی کشورمان بود که صرفاً توسط ما معرفی و منتشر گردید.
ممکن است ساختار فدراسیون و وظایف نماینده آن در سازمان ملل را شرح دهید. این نماینده دقیقاً چه کاری قرار است انجام دهد و اصلا فدراسیون چه وظایفی بر عهده دارد؟
۹۱ سال قبل اولین کنگره بین المللی مددکاران اجتماعی در شهر پاریس با حضور ۲۵۰۰ مددکار اجتماعی از سراسر دنیا برگزار شد. شرکت این تعداد افراد با امکانات محدود آن زمان نشان داد که مددکاری اجتماعی نیاز به همگرایی و تعامل بین المللی دارد. لذا سه ساختار در همان زمان شکل گرفت. فدراسیون بین المللی مددکاران اجتماعی متشکل از انجمن های ملی مددکاری اجتماعی کشورها، انجمن بین المللی دانشگاههای مددکاری اجتماعی متشکل از مراکز آموزش عالی مددکاری اجتماعی و شورای عالی رفاه اجتماعی متشکل از سازمانهای فعال در حوزه مددکاری اجتماعی و سیاستگزاری اجتماعی. هر سه این سازمانها دارای نوعی خواهرخواندگی هستند و در عین مجزا بودن وظایف، تعاملات تنگاتنگی دارند به طوری که هر دو سال یکبار، اعضای آنها در یکی از کشورهای عضو جمع می شوند و مسائل حوزه ی مددکاری اجتماعی را مورد بحث و بررسی قرار می دهند. در سالهایی که کنگره جهانی برگزار نمی شود، کنگره های منطقه ای در پنج منطقه این سازمانها شامل اروپا، آسیا و اقیانوسیه، آفریقا، آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی برگزار می شود که امسال همایش منطقه آسیا و اقیانوسیه در هندوستان برگزار شد.
درباره بخش ساختاری هم باید بگویم که فدراسیون جهانی مددکاری اجتماعی دارای کمیته های متعددی است که به صورت تخصصی مسائل مددکاری اجتماعی حوزه مربوطه را پیگیری می کنند. بعضی از این کمیته ها شامل کمیته آموزش، کمیته اخلاق، کمیته حقوق‌بشر می باشند.
و اینکه این کمیته چه نقشی در فدراسیون کدام حوزه ها را پوشش می دهد؟
با توجه به نقش مشورتی فدراسیون در سازمان ملل متحد، کمیته ای به نمایندگی از این سازمان در جلسات سازمان ملل حضور دارد. برگزاری روز جهانی مددکاری اجتماعی در سازمان ملل متحد، معرفی ظرفیتهای حرفه ی مددکاری اجتماعی به سیاستگزاران در سطح بین المللی و ارائه ی دیدگاههای حرفه ی مددکاری اجتماعی در غالب مشاوره به تصمیم سازان در موضوعات مختلف بین المللی از جمله وظایف این کمیته است. ساختار سازمان ملل به گونه ای است که علاوه بر مقر اصلی این سازمان در شهر نیویورک، دفاتر دیگری نیز در ژنو، وین، بانکوک، نایروبی و… دارد که این دفاتر نیز نقش مهمی در ارتباطات بین المللی دارند. هدف از انتخاب نماینده آسیا اقیانوسیه در سازمان ملل متحد، نمایندگی مددکاران اجتماعی کشورهای این منطقه از شرق آسیا تا خاورمیانه در سازمان ملل است. در حال حاضر تیمی بسیار قوی از طرف فدراسیون در نیویورک فعال هستند ولی این فعالیتها با توجه به گستردگی اعضای فدراسیون کافی نیست و نیاز است تا از سایر نقاط جهان از جمله منطقه ی ما نیز نمایندگانی در این زمینه فعالیت نمایند.
هر یک از افرادی در قاره های مختلف زندگی می کنند و طبیعتا ظرفیت های متفاوتی دارند. آیا برای هر یک از اعضای کمیته مسئولیت خاصی در نظر گرفته می شود؟
شرح وظایف اصلی که برای من با توجه به سوابق قبلی و تقسیم کار صورت گرفته بین نمایندگان منطقه که در فدراسیون تعریف شده تمرکز بیشتر روی امور پناهندگان و کودکان است و سایر نمایندگان روی مسائل دیگر مانند محیط زیست، زنان، فقر، بهداشت و… تمرکز خواهند داشت.
به نظر شما در این باره در آینده چه باید کرد و چگونه می شود این حضور را مستمر و کارآمد تر کرد؟
اینکه یک نفر از ایران در این سمت مسئولیت پیدا کرده بسیار مهم است زیرا در غیر این صورت باید صرفاً تصمیمات دیگران را بپذیریم و خود نمی توانستیم نقشی در این تصمیمات ایفا کنیم. از همه ی مددکاران اجتماعی ایران، اساتید، پیشکسوتان، صاحب نظران و عزیزانی که تجربیات و نظراتی در این زمینه دارند دعوت می کنم تا دیدگاههای خودشان در این خصوص را با من در میان بگذارند تا بتوانم نماینده ی بهتری برای مددکاران اجتماعی در سازمان ملل باشم.
روابط عمومی انجمن مددکاران اجتماعی ایران